STRATEGIA ROZWIĄZYWANIAPROBLEMÓW SPOŁECZNYCH

W MIEŚCIE BRANIEWIE

NA LATA 2016 – 2024

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

Braniewo 2016

Wstęp

Opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze

szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki, problemów

alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego

ryzyka, należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym (art. 17 ust. 1

ustawy o pomocy społecznej).

Stosowne do art. 16b ust. 2 ustawy strategia zawiera w szczególności

 Diagnozę sytuacji społecznej

 Prognozę zmian w zakresie objętym strategią

 Określenie:

- Celów strategicznych projektowanych zmian

- Kierunków niezbędnych działań

- Sposobu realizacji strategii

- Wskaźników realizacji działań

Zarządzeniem Nr 81/2016 z dnia 25. 04. 2016r Burmistrz Miasta Braniewa powołał

zespół ds. opracowania strategii rozwiązywania problemów społecznych miasta Braniewa

w składzie:

 Jarosław Keller – Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej,

przewodniczący zespołu,

 Dorota Rekowska – Zastępca Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w

Braniewie, członek zespołu,

 Joanna Wąsiewska – starszy specjalista pracy socjalnej Miejskiego Ośrodka

Pomocy Społecznej w Braniewie, członek zespołu,

 Agnieszka Sładkiewicz – Zwierzchowska – przewodniczący Zespołu

Interdyscyplinarnego, członek zespołu,

 Aleksandra Krupniewska - starszy specjalista pracy socjalnej Miejskiego Ośrodka

Pomocy Społecznej w Braniewie, członek zespołu,

 Albin Szulżycki – Przewodniczący Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów

Alkoholowych, członek zespołu,

 Marek Maludziński – główny specjalista ds. oświaty Urzędu Miasta w Braniewie,

członek zespołu,

 Jerzy Butkiewicz – kierownik Wydziału Inwestycji i Promocji Urzędu Miasta w

Braniewie, członek zespołu,

 Teresa Iwaszkiewicz – Stowarzyszenie Pomocy Społecznej „Socjal” w Braniewie,

członek zespołu,

 Barbara Krym – NZOZ Ośrodek Medycyny Szkolnej, członek zespołu.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych to długoterminowa i

perspektywiczna koncepcja polityki społecznej, mająca na celu objęcie wsparciem osób

zagrożonych lub dotkniętych wykluczeniem społecznym oraz stworzenie optymalnych

warunków funkcjonowania społeczności lokalnej. Głównym założeniem strategii jest

wyrównanie szans społecznych mieszkańców gminy dzięki efektywnej współpracy

wszystkich partnerów w obszarze polityki społecznej.

Pomoc społeczna uzupełnia z założenia inne części systemów zabezpieczenia społecznego.

Rozwiązywanie problemów społecznych jest procesem długofalowym, a wytyczanie

kierunków strategicznych oparte zostało na wnikliwej diagnozie problemów społecznych,

występujących na terenie naszej gminy. Nie są one wyjątkowe, ponieważ występują w

skali całego kraju. Jednak skala i intensywność ich występowania jest charakterystyczna

dla naszej gminy.

W ujęciu strategicznym pomoc społeczna w naszej gminie nie koncentruje się jedynie na

udzielaniu wsparcia materialnego. Nastawia się na wzmocnienie i aktywizację w

rozwiązywaniu problemów osób i rodzin, poprzez prowadzenie pracy socjalnej. Ścisłe

współdziałanie ze wszystkimi podmiotami działającymi na terenie gminy oraz

angażowanie środowiska lokalnego w rozwiązywanie problemów wzmaga efektywność

prowadzonej pracy socjalnej. Współdziałanie wszystkich podmiotów powołanych do

rozwiązywania problemów społecznych i przeciwdziałania ich powstaniu, sprzyja

tworzeniu lokalnych koalicji, budowaniu systemów wsparcia, zwiększeniu skuteczności

udzielonej pomocy i pełniejszemu zaspokojeniu potrzeb społecznych.

„Strategia rozwiązywania problemów społecznych Miasta i Gminy Braniewo na lata 2016 -

2025” jest wieloletnim dokumentem programowym, który ma istotne znaczenie ze

względu na zapewnienie bezpieczeństwa społecznego mieszkańców naszej gminy, w

szczególności grup zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Strategia jest dokumentem, do którego powinno się odwoływać planując wydatkowanie

środków finansowych na cele społeczne. Strategia jako jedno z podstawowych narzędzi

realizacji polityki społecznej jest instrumentem wspomagania decyzji służących tworzeniu

bieżących i perspektywicznych programów pomocy społecznej. Umożliwia ona

podejmowanie działań zarówno w najbliższym okresie jak i w odległej perspektywie, w

związku z czym może podlegać zmianom w zależności od pojawiania się nowych

problemów i zadań.

Metodyka prac nad strategią

ETAP I – inicjowanie prac

 Opracowanie harmonogramu prac nad SRPS.

 Rozpowszechnienie informacji o przystąpieniu do prac nad SRPS.

ETAP II – powołanie zespołu ds. opracowania/aktualizacji strategii rozwiązywania

problemów społecznych

 Wybór członków Zespołu wraz z jego Przewodniczącym.

 Przyjęcie zarządzenia w sprawie powołania Zespołu ds.

opracowywania/aktualizacji SRPS.

 Opracowanie harmonogramu prac Zespołu.

 Ustalenie zadań Zespołu.

ETAP III – organizacja badania ankietowego

 Określenie jednostki organizacyjnej odpowiedzialnej za przeprowadzenie badania.

 Wybór miejsc dystrybucji ankiet.

 Określenie terminu trwania badania.

 Opracowanie wyników ankiet i włączenie ich do diagnozy problemów społecznych.

ETAP IV – opracowanie strategii rozwiązywania problemów społecznych

 Przygotowanie analizy uwarunkowań społeczno – gospodarczych w oparciu o dane

zastane i wyniki badań ankietowych.

 Opracowanie diagnozy lokalnych problemów społecznych wraz z analizą SWOT

zidentyfikowanych problemów społecznych.

 Określenie misji (celu głównego) i celów szczegółowych wraz ze wskaźnikami ich

realizacji.

 Wypracowanie działań wraz z harmonogramem.

 Określenie zasad monitoringu i ewaluacji Strategii.

ETAP V – konsultacje społeczne w Strategii

 Zarządzenie konsultacji społecznych projektu Strategii Rozwiązywania Problemów

Społecznych.

 Uwzględnienie zgłoszonych uwag w projekcie.

 Przekazanie projektu do uchwalenia.

Działania nad tworzeniem dokumentu zakończono z dniem ........, a w dniu ...............

projekt został przekazany do uchwalenia.

Ramy prawne oraz zgodność z innymi dokumentami strategicznymi

Ustawodawstwo Rzeczypospolitej Polskiej

Strategia rozwiązywania problemów społecznych do roku 2020 jest dokumentem

uwarunkowanym prawnie. Zgodnie z art. 16b ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o

pomocy społecznej (tj. Dz. U. z 2015 r., poz. 163 ze zm.) gmina i powiat opracowują

strategię rozwiązywania problemów społecznych, przy czym obowiązek opracowania i

realizacji gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym

uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów

alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego

ryzyka - jako zadanie własne gminy o charakterze obowiązkowym - wynika z art. 17 ust. 1

pkt. 1 ww. ustawy, zaś opracowanie i realizacja powiatowej strategii rozwiązywania

problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej,

wspierania osób niepełnosprawnych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z

grup szczególnego ryzyka – jako zadanie własne powiatu – wynika z art. 19 ust. 1

cytowanej ustawy.

Na cele wskazane w strategii i ich realizację mają wpływ także inne akty prawne

powszechnie obowiązujące z zakresu polityki społecznej oraz zabezpieczenia społecznego

takie jak:

 ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2015r.,

poz.1515 ze zm.)

 ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (tj. D. U. z

2015, poz. 1445 ze zm.)

 ustawa o pomocy społecznej z 12 marca 2004 roku

 ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach

rynku pracy (tj. Dz. U. z 2015r., poz. 149 ze zm.)

 ustawa z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (tj. Dz. U. z

2011r., Nr 43, poz. 225 ze zm.)

 ustawa z dnia 27 kwietnia 2006r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. z 2006, Nr

94, poz. 651 ze zm.)

 ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej

oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz. U. z 2011r., Nr 127, poz.

721 ze zm.)

 ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i

przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz. U. z 2015, poz. 1286 ze zm.)

 ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (tj. Dz. U. z

2016, poz. 236 ze zm.)

 ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tj.

Dz. U. z 2015r., poz. 1390 ze zm.)

 ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy

zastępczej (tj. Dz. U. z 2015, poz. 332 ze zm.)

 ustawa z dnia 11 lutego 2016 roku o pomocy państwa w wychowaniu dzieci

(Dz. U. z 2016r., poz. 195)

 ustawa z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (tj. Dz. U. z

2015r., poz. 114 ze zm.)

 ustawa z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do

alimentów (tj. Dz. U. z 2016r., poz. 169 ze zm.)

 ustawa z dnia 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych (tj. Dz. U. z

2013r., poz. 966 ze zm.)

 ustawa z dnia 11 września 2015 roku o osobach starszych (Dz. U. z 2015r.,

poz. 1705)

 ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o

wolontariacie (tj. Dz. U. z 2016r., poz. 236 ze zm.)

 ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (tj. Dz. U. z 2015r., poz.

2156 ze zm.)

 ustawa z dnia 11 września 2015 roku o zdrowiu publicznym (Dz. U. z 2015r.,

poz. 1916)

 ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (tj. Dz.

U. z 2011r., Nr231, poz. 1375 ze zm.)

Raport Polska 2030

Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe stanowi podstawę diagnostyczną dla

przygotowywanych strategii rozwoju. Wskazuje następujące wzywania w perspektywie

2030 r.: wzrost i konkurencyjność; sytuacja demograficzna; wysoka aktywność zawodowa

oraz adaptacyjność zasobów pracy; odpowiedni potencjał infrastruktury; bezpieczeństwo

energetyczno-klimatyczne; gospodarka oparta na wiedzy i rozwój kapitału

intelektualnego; solidarność i spójność regionalna; poprawa spójności społecznej;

sprawne państwo; wzrost kapitału społecznego Polski.

Wyróżnia także pięć kluczowych czynników rozwoju kraju w perspektywie 2030 roku.:

warunki dla szybkiego wzrostu inwestycji, wzrost aktywności zawodowej i mobilności

Polaków, rozwój produktywności i innowacyjności, efektywna dyfuzja rozwoju w

wymiarze regionalnym i społecznym, wzmocnienie kapitału społecznego i sprawności

państwa.

W aspekcie rozwoju kapitału społecznego, podkreśla się rosnące znaczenie

usieciowienia społeczeństwa, niosące za sobą zmianę dotychczasowych więzi

społecznych. Podkreślona jest rola nowoczesnych form komunikacji masowej

rewolucjonizujących komunikację publiczną. Wzrost kapitału społecznego wymaga

stymulowania wzrostu wzajemnego zaufania, naprawy infrastruktury instytucjonalnej

państwa, zwiększenia troski o dobro wspólne, poprawy jakości przestrzeni i debaty

publicznej, wspierania aktywności obywatelskiej – indywidualnej oraz

zinstytucjonalizowanej – oraz zwiększenia roli potencjału kreatywnego i intelektualnego.

Narodowa Strategia Integracji Społecznej

Narodowa Strategia Integracji Społecznej jest dokumentem, którego celem jest

pomoc w procesie włączania się Polski w realizację drugiego z celów Strategii Lizbońskiej

stawiającego na modernizację europejskiego modelu socjalnego, inwestowanie w ludzi

oraz zwalczanie wykluczenia społecznego. Działania w tym zakresie mają przyczynić się

do: dostosowania edukacji i szkolenia do wymogów życia i pracy w społeczeństwie

opartym na wiedzy, rozwijania aktywnej polityki zatrudnienia przyczyniającej się do

tworzenia większej liczby lepszych miejsc pracy, modernizacji systemu ochrony socjalnej,

w tym systemów emerytalnych i ochrony zdrowia, m.in. w celu zapewnienia ich

finansowej stabilności oraz odpowiedniej koordynacji z celami polityki edukacyjnej i

polityki zatrudnienia, wspierania integracji społecznej, aby uniknąć pojawienia się trwale

zmarginalizowanej klasy ludzi niezdolnych do funkcjonowania w społeczeństwie opartym

na wiedzy. W ramach kilkunastu obszarów życia społecznego wyznaczonych w Narodowej

Strategii Integracji Społecznej sformułowano następujące priorytety: wzrost uczestnictwa

dzieci w wychowaniu przedszkolnym, poprawa jakości kształcenia na poziomie

gimnazjalnym i średnim, upowszechnienie kształcenia wyższego i jego lepsze

dostosowanie do potrzeb rynku pracy, rekompensowanie deficytów rozwoju

intelektualnego i sprawnościowego dzieci, radykalne ograniczenie ubóstwa skrajnego,

ograniczenie tendencji do wzrostu różnic dochodowych, ograniczenie bezrobocia

długookresowego, zmniejszenie bezrobocia młodzieży, zwiększenie poziomu zatrudnienia

wśród osób niepełnosprawnych, zwiększenie liczby uczestników w aktywnej polityce

rynku pracy – ALMP, upowszechnienie kształcenia ustawicznego, wydłużenie przeciętnego

dalszego trwania życia w sprawności, powszechne ubezpieczenie zdrowotne, kobiety i

dzieci objęte programami zdrowia publicznego, wzrost dostępu do lokali (mieszkań) dla

grup najbardziej zagrożonych bezdomnością, dostęp do pracowników socjalnych, rozwój

pomocy środowiskowej – zwiększenie liczby osób objętych usługami pomocy

środowiskowej, zaangażowanie obywateli w działalność społeczną, realizacja NSIS przez

samorządy terytorialne, dostęp do informacji obywatelskiej i poradnictwa.

Lokalne dokumenty strategiczne

Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego do

roku 2025

Dokument Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-

mazurskiego do roku 2025 powstał w wyniku aktualizacji Strategii z 2005 roku i stanowi

trzeci etap planowania strategicznego zapoczątkowanego w 1999 r. przez władze regionu.

Strategia od 2005 r. opiera się na koncepcji trzech płaszczyzn rozwoju, obejmujących:

ludzi, gospodarkę i relacje między człowiekiem, a gospodarką, osadzonych w środowisku

przyrodniczym. Szczegółowa diagnoza strategiczna w aktualizowanym dokumencie

została ujęta w trzech obszarach priorytetowych: konkurencyjna gospodarka; otwarte

społeczeństwo; nowoczesne sieci. W ramach ww. obszarów określono 4 cele strategiczne:

wzrost konkurencyjności gospodarki; wzrost aktywności społecznej; wzrost liczby i jakości

powiązań sieciowych; nowoczesna infrastruktura rozwoju. Strategia zawiera również

wskazanie tzw. inteligentnych specjalizacji, które mogą stanowić szansę rozwoju

odpowiadającą zarówno wyzwaniom w zakresie innowacyjności, jak i głównym kierunkom

województwa.

Cele strategiczne wynikają z przyjętych trzech priorytetów i uwzględniają fakt

występowania zależności między nimi: wzrost konkurencyjności gospodarki, który zawiera

najważniejsze zagadnienia na styku gospodarka – społeczeństwo; wzrost aktywności

społecznej – zawiera cele operacyjne ze sfery społeczeństwo – sieci; wzrost liczby i jakości

powiązań sieciowych – ukierunkowanych głównie na sferę gospodarczą, dlatego znajduje

się na styku gospodarki i nowoczesnych sieci; nowoczesna infrastruktura rozwoju – ten cel

najsilniej wpływa na realizację wszystkich pozostałych celów strategicznych, dlatego

umieszczony jest w centralnej części układu celów.

Strategia polityki społecznej województwa warmińsko-mazurskiego do 2020 roku

Strategia polityki społecznej województwa jest kluczowym dokumentem

programowym i istotnym narzędziem w realizacji regionalnej polityki społecznej,

wyznaczającym kierunki działań na rzecz rozwiązywania problemów społecznych,

wyrównywania poziomu życia mieszkańców województwa, zapobiegania procesom

wykluczenia społecznego oraz stwarzania warunków umożliwiających osobom i rodzinom

przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych. Celem strategii wojewódzkiej w zakresie

polityki społecznej jest podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców województwa

warmińsko-mazurskiego.

Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Braniewskim na lata

2016 – 2026.

Główne obszary w/w dokumentu:

 Pomoc dziecku i rodzinie

 Wspieranie osób niepełnosprawnych

 Zapobieganie bezdomności oraz profilaktyka i zapobieganie uzależnieniom,

przemocy w rodzinie

 Przeciwdziałanie bezrobociu

Strategia Rozwoju Miasta Braniewa do 2020 roku

W/w dokument definiuje cele w obszarach:

 Braniewo miastem zabezpieczonych potrzeb lokalnej społeczności

 Braniewo miastem rozwoju gospodarczego i przedsiębiorczości

 Braniewo miastem otwartym na świat

 Braniewo miastem ekologicznym

Dokumenty strategiczne Unii Europejskiej

Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju

sprzyjającego włączeniu społecznemu

Dokument Europa 2020 stanowi strategię wzrostu Unii Europejskiej w kolejnych

latach. Zakłada ona potrzebę stworzenia inteligentnej i zrównoważonej gospodarki, która

sprzyja włączeniu społecznemu. W perspektywie 2020 r. wyznaczonych zostało 5 celów

obejmujących: zatrudnienie (75 % osób w wieku 20-64 lat powinno mieć pracę); badania i

rozwój oraz innowacje (na inwestycje w badania i rozwój oraz w innowacje powinniśmy

przeznaczać 3 % PKB Unii – łącznie ze środków publicznych i prywatnych); zmiany klimatu

i energię (ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20 % w stosunku do poziomu z 1990

r., 20% energii powinno pochodzić ze źródeł odnawialnych, a efektywność energetyczna

powinna wzrosnąć o 20%); edukację (odsetek młodych ludzi przedwcześnie porzucających

naukę nie powinien przekraczać 10%, a co najmniej 40% osób w wieku 30-34 powinno

mieć wykształcenie wyższe); ubóstwo i wykluczenie społeczne (zmniejszenie liczby osób

zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym o co najmniej 20mln).

Komunikat Komisji Europejskiej „Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości

społecznej”

Komunikat wydany został w dniu 25 października 2011 r. Komisja Europejska

zwraca uwagę na znaczącą rolę jaką ekonomia społeczna odgrywa w strategii Europa

2020 w aspekcie zwalczania ubóstwa i wykluczenia społecznego. W gospodarce

społecznej w UE zatrudnionych jest ok. 11 mln osób, co stanowi 6% całkowitego

zatrudnienia. Przedsiębiorstwa społeczne posiadają silne zakorzenienie lokalne, realizują

cele społeczne i środowiskowe, wzmacniają spójność społeczną oraz zwiększają

konkurencyjność gospodarki poprzez swoją innowacyjność. W związku z tym Komisja

Europejska w Komunikacie zaproponowała szereg rozwiązań zmierzających do

wzmocnienia roli ekonomii społecznej. Działaniami tymi są:

 poprawa dostępu do finansowania realizowana przez: uznanie

przedsiębiorstw społecznych za priorytet inwestycyjny Europejskiego

Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskiego Funduszu

Społecznego (dalej EFS), utworzenie ram dla etycznych funduszy

inwestycyjnych, łatwiejszy dostęp do mikrokredytów;

 poprawa promocji ekonomii społecznej za pomocą: zwiększenia

rozpoznawalności ekonomii społecznej; do gospodarki społecznej zalicza

się podmioty o szczególnym statusie prawnym (spółdzielnie, fundacje,

stowarzyszenia, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych);

 poprawa otoczenia prawnego zakładająca: wydanie rozporządzenia

ustanawiającego statut fundacji europejskiej, uproszczenie rozporządzenia

w sprawie statutu spółdzielni europejskiej, silniejsze wykorzystanie

elementu jakości w procedurze zamówień publicznych, uproszczenie

stosowania zasad pomocy publicznej w przypadku usług społecznych i

lokalnych, zwiększenie znaczenia kryteriów i warunków pracy w

zamówieniach publicznych.

Krótka charakterystyka miasta Braniewa

Braniewo zajmuje 12,4 km2 powierzchni i położone jest w północno-wschodniej

części kraju, w niewielkiej odległości od granicy Unii Europejskiej z Obwodem

Kaliningradzkim Rosji. Geograficznie leży na północno-zachodnim skraju Równiny

Warmińskiej i Wybrzeża Staropruskiego, tuż przy ujściu rzeki Pasłęki do wschodniej części

Zalewu Wiślanego.

Braniewo jest miastem powiatowym, w skład którego wchodzi 7 gmin miejsko –

wiejskich. Miasto należy do województwa Warmińsko - Mazurskiego. Terenem działania

Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Braniewie jest obszar administracyjny miasta

Braniewa zamieszkany przez 16985 mieszkańców ( wg stanu na 31 grudnia 2015 roku) .

Na koniec listopada 2015 roku, powiat braniewski osiągnął wskaźnik stopy

bezrobocia na poziomie 26,4%. W samym mieście Braniewo zarejestrowano 1248 osób,

w tym tylko 187 osób , które posiadają prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Bezrobocie

jest główną przyczyną pauperyzacji oraz degradacji społecznej i zawodowej braniewskich

rodzin i stanowi jeden z głównych problemów społecznych.

Rys. 1. Położenie Miasta Braniewa na tle Powiatu Braniewskiego

Sytuacja demograficzna

W działaniach związanych z identyfikacją problemów społecznych Braniewa

podstawowe znaczenie ma sytuacja demograficzna orz perspektywa zmian zachodzących

w strukturze kapitału społecznego miasta Braniewa.

Zespół dokonujący analizy sytuacji społecznej Miasta Braniewa korzystał z bazy

danych udostępnianych przez Urząd Statystyczny, Urząd Miasta Braniewa, miejskie

jednostki organizacyjne, platformę informacyjną Polska w liczbach, organizacje

pozarządowe oraz inne instytucje biorące czynny udział w realizacji polityki społecznej na

terenie Miasta.

Grupa wiekowa

2015

2014

Dynamika

liczebności

grupy

2015/2014(%)

Liczba

mieszkańców

Udział

grupy

wiekowej

(%)

Liczba

mieszkańców

Udział

grupy

wiekowej

(%)

Wiek

przedprodukcyjny

0-17 lat

3002

17,67

3099

18,03

96,86

Wiek produkcyjny

(K 18-60 lat)

(M 18-65 lat)

10978

64,63

11207

65,23

98,33

Wiek

poprodukcyjny, w

tym wiek sędziwy

pow. 75 lat

3005

17,69

2873

16,72

104,59

Ogólna liczba

mieszkańców

16985

100

17179

100

98,87

Tabela 1. Struktura i dynamika grup wiekowych mieszkańców Braniewa latach 2014-2015.

Analiza danych dotyczących grup wiekowych w 2015 roku wskazuje na wyraźny

wzrost liczby mieszkańców w wieku poprodukcyjnym oraz spadek osób w wieku

przedprodukcyjnym.

Rys. 2. Przyrost naturalny w latach 1995 – 2014 w Braniewie

Społeczeństwo Miasta Braniewa, jak i innych miast województwa warmińsko –

mazurskiego – starzeje się. Spodziewany wzrost liczby ludności dotyczy osób w wieku

senioralnym.

Zmieniająca się sytuacja demograficzna skutkuje koniecznością wprowadzenia

zmian w obszarze polityki społecznej Miasta Braniewa, ukierunkowanej na aktywne

wspieranie osób młodych poprzez atrakcyjną ofertę warunków życia, zatrudnienia oraz

prorozwojowej polityki prorodzinnej, uwzględniającej potrzeby i korzyści osób w wieku

przedprodukcyjnym i produkcyjnym.

Jednocześnie istotne jest zapewnienie kompleksowej opieki środowiskowej i

stacjonarnej /okresowej i długoterminowej/ dla osób w wieku poprodukcyjnym.

Niepełnosprawność i seniorzy

Niepełnosprawność oraz związane z nią zagrożenie wykluczeniem społecznym jest

jednym z poważniejszych zjawisk i problemów współczesnej rzeczywistości. Za

niepełnosprawne uznaje się osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy,

powoduje stałe lub okresowe utrudnienia, ograniczenia bądź uniemożliwia pełnienie ról

lub zadań społecznych na poziomie powszechnie przyjętych kryteriów.

W Polsce wg danych Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w 2011

r. jest 4.697.500 osób niepełnosprawnych (ok. 1,5mln osób odmówiło podania danych),

co stanowi 12,2% całego społeczeństwa. Oznacza to, że co siódmy Polak jest osobą

niepełnosprawną. Spis powszechny wykazał również, iż w ciągu ostatnich 14 lat odsetek

ludzi niepełnosprawnych zmalał o 2,8%. Przyczyniły się do tego niewątpliwie duże zmiany

w systemach orzeczniczych, a więc bardziej rygorystyczne przepisy. Jednak w

perspektywie ten odsetek ludzi niepełnosprawnych będzie prawdopodobnie narastał,

ponieważ nasze społeczeństwo się starzeje.

Orzekaniem o stopniu niepełnosprawności od 2002 roku zajmuje się Powiatowe

Centrum Pomocy Rodzinie w Braniewie, które w zakresie wspierania osób

niepełnosprawnych realizuje również zadania z zakresu rehabilitacji społecznej,

podejmuje działania zmierzające do ograniczenia skutków niepełnosprawności poprzez:

 likwidację barier architektonicznych, komunikacyjnych i technicznych w związku z

indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych

 dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych oraz ich opiekunów w

turnusach rehabilitacyjnych;

 dofinansowanie sportu, kultury i rekreacji osób niepełnosprawnych;

 dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej;

 dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne.

Orzekaniem o potrzebie kształcenia specjalnego i indywidualnego dzieci, zajmuje

się Poradnia Pedagogiczno – Psychologiczna w Braniewie.

Elementem systemu wsparcia osób niepełnosprawnych jest także Miejski Ośrodek

Pomocy Społecznej w Braniewie, w którego strukturze zadania na rzecz tej grupy osób

realizowane są poprzez usługi opiekuńcze i specjalistyczne.

Z analizy danych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Braniewie wynika, iż

liczba rodzin korzystających ze wsparcia z tytułu niepełnosprawności wynosiła 325, w tym

118 rodzin korzystało z pomocy w postaci podstawowych usług opiekuńczych, zaś 197

osób posiadało uprawnienia do świadczenia w postaci zasiłku stałego.

Poza tym do zadań MOPS należy kierowanie do całodobowych placówek wsparcia /domy

pomocy społecznej/, warsztatów terapii zajęciowej, środowiskowych domów

samopomocy.

Na terenie miasta Braniewa funkcjonuje wiele organizacji pozarządowych

działających na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych oraz skupiające osoby starsze,

które aktywnie biorą udział w życiu kulturalno-społecznym. Należą do nich:

 Stowarzyszenie Opieki Paliatywno- Hospicyjnej i Długotrwale Unieruchomionych

„Pomocna Dłoń”. Stowarzyszenie istnieje od 2003 r., i jest dziś jedną z najbardziej

aktywnych w powiecie braniewskim organizacją, działającą na rzecz osób

starszych. W ramach Stowarzyszenia funkcjonuje Centrum Wolontariatu,

zrzeszające wolontariuszy działających w obszarze usług opiekuńczo-społecznych.

Od 2007 roku sprawnie funkcjonuje również Uniwersytet III wieku, który powstał

w ramach projektu „Aktywni seniorzy powiatu braniewskiego”; od szeregu lat

Stowarzyszenie wspiera rozwój Uniwersytetu m.in. poprzez realizację kolejnych

projektów. Uniwersytet umożliwia rozwój aktywności fizycznej i zainteresowań

uczestników, organizowane są wykłady historyczne, psychologiczne, lekcje

angielskiego i zajęcia komputerowe, wyjazdy do teatru czy kina. Od wielu lat

Stowarzyszenie uczestniczy w Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej pt. „Hospicjum

to też Życie”. Stowarzyszenie organizuje również szereg akcji charytatywnych.

 Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw na Rzecz Osób Niepełnosprawnych

„Winron”. Koordynuje działania na rzecz osób niepełnosprawnych mające na celu

ich uaktywnienie i integracji ze środowiskiem. Prowadzi poradnictwo dotyczące

rozwiązań przepisów prawa dla osób niepełnosprawnych, wycieczki turystyczno-

krajoznawcze, wyjazdy do kina, festyny integracyjne, andrzejki, wigilie.

 Stowarzyszenie „Lacrimosa”. Stowarzyszenie działa na rzecz osób

niepełnosprawnych, rodzin i osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej.

Pomaga w wyrównywaniu ich szans na rynku pracy.

 Klub Seniora "Wrzos" w Braniewie. Organizacja pożytku publicznego stawiająca

sobie za cel integrację osób starszych. Przy Klubie istnieje zespół śpiewaczy

ludowo - folklorystyczny, sekcje: muzyczna, robótek ręcznych i gier towarzyskich.

 Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Oddział Rejonowy w Braniewie.

Organizacja zrzeszająca i działająca na rzecz osób niepełnosprawnych i w wieku

emerytalnym znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej.

 Polski Związek Niewidomych Okręg Warmińsko-Mazurski. Organizacja Pomagająca

osobom tracącym wzrok i ich bliskim w odnalezieniu się w nowej sytuacji tj. jak

być samodzielnym w domu, w podróży, w pracy i jak aktywnie uczestniczyć w życiu

społecznym.

 Związek Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych Koło w Braniewie.

Organizacja zrzeszającą obywateli miasta i powiatu braniewskiego, którzy walczyli

o wolność, suwerenność i niepodległość Ojczyzny w formacjach Wojska Polskiego.

Przedstawiciele środowisk kombatanckich aktywnie uczestniczą w obchodach dnia

weterana oraz innych ważnych ogólnopolskich świętach państwowych.

Seniorzy zrzeszają się również w chóry wykonujące pieśni regionalne, ludowe,

biesiadne i religijne. Zespoły funkcjonujące na terenie Braniewa: Zespoły "Tęcza Warmii",

"TON LIRA", "Wrzos", „Braniewska Nuta”.

Bezdomność i grupy społeczne zagrożone wykluczeniem

Z uwagi na szczególny charakter grupy społecznej osób nie posiadających miejsca

zamieszkania trudno jest dokładnie ocenić skalę zjawiska bezdomności. W roku 2015 z 21

na 22 stycznia zostało przeprowadzone na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki

Społecznej ogólnopolskie badanie liczby osób bezdomnych na terenie całego kraju.

Wówczas zdiagnozowano w Polsce ogółem 30,7 tys. osób bezdomnych. Na terenie Miasta

Braniewa zdiagnozowano wówczas 22 osoby bezdomne. Zdecydowana większość

bezdomnych to ludzie ubodzy, uzależnieni od alkoholu, nierzadko pozostający w konflikcie

z prawem, bezrobotni, bez własnych dochodów czy też posiadający niskie dochody

uzupełniane zasiłkami z pomocy społecznej. Przeważnie są samotnikami, którzy

definitywnie wykluczają możliwość powrotu do rodziny. Jedynie nieliczni przyznają się do

kontaktów z rodziną i przy odpowiednim specjalistycznym wsparciu mogliby wrócić do

własnych środowisk.

Na terenie Miasta Braniewa pomoc osobom bezdomnym organizuje

Stowarzyszenie Pomocy Społecznej „Socjal”, które prowadzi noclegownię, która

dysponuje 15 miejscami noclegowymi. W miejscu tym osoby bezdomne mają możliwość

skorzystania z prysznica oraz środków czystości.

Poza tym osoby bezdomne korzystają ze wsparcia Miejskiego Ośrodka Pomocy

Społecznej w Braniewie. Wsparcie ma charakter pomocy materialnej na zakup odzieży,

żywności, leków. Pomocy rzeczowej, pracy socjalnej oraz usług ukierunkowanych na

wzmocnienie aktywności społecznej i uzyskanie samodzielności życiowej. Praca socjalna

ukierunkowana jest na podjęcie działań w zakresie szkoleń w Centrum Integracji

Społecznej w Braniewie, zarejestrowanie się w Powiatowym Urzędzie Pracy i zgłoszenie

deklaracji zgłoszeniowej w zakresie korzystania z usług medycznych i porad lekarza

rodzinnego, ubezpieczenie zdrowotne osób bezdomnych. Obowiązuje zasada, że każdy

zgłaszający się do schroniska, zwłaszcza w okresie jesienno –zimowym i podczas mrozów

zawsze otrzyma ciepłe schronienie i pomoc, co jest możliwe dzięki wykorzystywaniu

dodatkowych miejsc noclegowych.

Istotną rolę w organizacji pomocy osobom bezdomnym stanowi Punk Wydawania

Żywności mieszczący się przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Braniewie, gdzie

osoby bezdomne mają możliwość otrzymania gorącego posiłku.

Istotną pomocą osobom bezdomnym w dostępie do schronienia są wspólnie

przeprowadzane przez pracowników socjalnych MOPS i Straży Miejskiej w okresie

zimowym patrole miejsc przebywania bezdomnych. Podczas patrolu osoby bezdomne są

informowane o miejscach noclegowych a także o możliwości skorzystania z gorącego

posiłku.

W ramach „Akcji Zima”, do mieszkańców miasta kierowany jest apel Burmistrza

Miasta Braniewa oraz Dyrektora MOPS w Braniewie o informowaniu służb socjalnych,

policji i straży miejskiej o miejscach przebywania osób bezdomnych.

Sytuacja ekonomiczna i społeczna kraju ma wpływ na utrwalenie barier

utrudniających asymilację osób opuszczające zakłady karne ze środowiskiem społecznym.

MOPS w Braniewie udziela stosownej pomocy osobom zwalnianym z zakładów karnych i

ich rodzinom.

Zwalniani często borykają się z problemem mieszkaniowym spowodowanym

niejednokrotnie odrzuceniem przez rodzinę. Z powodu swojej „przeszłości” mają także

utrudniony dostęp do rynku pracy, nierzadko doświadczają też ostracyzmu. Mają także

trudności w pełnieniu ról społecznie akceptowanych.

Z danych statystycznych MOPS w Braniewie wynika, że w 2015 roku ze świadczeń z

pomocy społecznej z tytułu trudności w przystosowaniu do życia po wyjściu z zakładu

karnego skorzystały 23 osoby.

Jako główne problemy wskazuje się:

 problemy mieszkaniowe – spowodowane najczęściej odrzuceniem osoby

przebywającej w zakładzie karnym przez rodzinę.

 konflikty rodzinne – spowodowane utratą lub zanikiem więzi rodzinnych.

 problemy w znalezieniu zatrudnienia – brak ofert pracy oraz możliwości

uczestnictwa w odpowiednich kursach i szkoleniach przysposabiających lub

doskonalących kwalifikacje.

 wykluczenie społeczne.

 trudności w pełnieniu ról społecznie akceptowanych.

Bezrobocie

Brak pracy powoduje obniżenie warunków życia ludności, zaś długotrwałe

pozostawanie bez pracy dodatkowo zmniejsza szanse na znalezienie zatrudnienia oraz

powoduje stałe obniżanie się standardu życia,a także rozszerzanie się obszaru patologii

społecznej. Problem bezrobocia dotyczy nie tylko osoby nim dotkniętej, lecz także całej

rodziny. Pojawia się również groźba przyjmowania przez dzieci negatywnych wzorów

osobowych, a w konsekwencji dziedziczenia statusu bezrobotnego. Bezrobocie, zwłaszcza

to długotrwałe jest od wielu lat jednym z głównych czynników trudnej sytuacji życiowej a

tym samym powodem korzystania osób/rodzin z pomocy społecznej.

Na koniec listopada 2014 roku, powiat braniewski osiągnął wskaźnik stopy

bezrobocia na poziomie 29,5%. Porównywalnie: stopa bezrobocia w Polsce wynosiła

11,4%, zaś w samym województwie warmińsko – mazurskim: 18,7%. W samym mieście

Braniewie zanotowano stopę bezrobocia na poziomie 21,3% (23,2% wśród kobiet, 19,6%

wśród mężczyzn). Jest to zacznie więcej od stopy bezrobocia dla województwa warmińsko

– mazurskiego oraz znacznie więcej od stopy bezrobocia dla całej Polski. W 2015 roku w

Powiatowym Urzędzie Pracy w Braniewie zarejestrowanych było 1159 osób, w tym 578

kobiet. Wśród bezrobotnych, najwięcej zarejestrowanych osób posiadało wykształcenie

gimnazjalne i poniżej, tj. 325 osób. Najniższą liczba bezrobotnych stanowiły osoby z

wykształceniem wyższym: 127.

Najliczniejszą grupę osób bezrobotnych stanowią osoby w wieku 24 – 34 lata, tj.

340. Drugą pod względem liczebności stanowią osoby w wieku 45 – 54 tj. 241. Najmniej

jest osób w wieku 60 lat i powyżej, tj. 50 osób.

Cechą charakterystyczną bezrobocia jest tzw. sezonowość, która charakteryzuje

się wzrostem liczby bezrobotnych w okresie jesień – zima i spadkiem liczby bezrobotnych

w okresie wiosna – lato. Wynika to między innymi z sezonowości zatrudnienia tj. większej

ilości ofert pracy w sezonie wiosennym i letnim.

Z danych MOPS w Braniewie wynika, iż w 2015 roku dominującym powodem

przyznawania świadczeń z pomocy społecznej, podobnie jak w latach poprzednich,

pozostawało bezrobocie. Z tego powodu w tym czasie objęto wsparciem 409 rodzin, tj.

1010 osób.

Uzależnienia

Szczególne miejsce, wśród wielu problemów społecznych w Polsce zajmują te,

związane z używaniem alkoholu i środków psychoaktywnych. Ma to bowiem ogromny

wpływ na jakość życia, relacje międzyludzkie, a przede wszystkim na systemy rodzinne.

Nadużywanie alkoholu, czy substancji psychoaktywnych powoduje również wiele szkód

społecznych. Chcąc poprawić jakość życia społeczeństwa, czy to na szczeblu lokalnym, czy

w całym kraju należy zwrócić szczególną uwagę na rozwiązywanie tego rodzaju

problemów.

Uzależnienie jest silną potrzebą wykonania, bądź powtarzania jakiejś czynności w

celu zmiany swojego stanu psychicznego i fizycznego. Według WHO uzależnienie to

fizyczny i psychiczny stan, jaki zachodzi w momencie oddziaływania substancji chemicznej

na organizm. Wywołane zmiany powodują konieczność przyjmowania danej substancji

coraz częściej lub stale w coraz większych dawkach. Według Mellibrudy uzależnienie jest

czymś, co trudno przerwać. To znaczy, że trzeba robić coś nawet kiedy już się tego nie

chce. Uzależnienie oznacza, że wszystko w życiu jest podporządkowane substancji

psychoaktywnej.

Największy problem wśród uzależnień w mieście Braniewie stanowi uzależnienie

od alkoholu. Alkoholizm jest chorobą mającą wpływ na życie i funkcjonowanie całej

rodziny. Dość częste jest występujące w rodzinach alkoholowych zjawisko współ

uzależnienia. Osoby współuzależnione mają tendencje do uległości i nadmiernej opieki

wobec osób uzależnionych, jednocześnie starają się kontrolować ich życie. W związku z

powyższym do rozwiązywania problemów związanych z uzależnieniem należy podchodzić

w sposób kompleksowy, obejmując pomocą całe rodziny, ale także całe społeczności.

Problem alkoholowy nie zawsze jest widoczny, często pozostaje w sferze

domniemania pracownika socjalnego, jest trudny do zdiagnozowania. Rodzina również

niechętnie przyznaje się do występowania problemu uzależnienia jednego z jej członków.

Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Braniewie prowadzi

postępowanie zmierzające do orzeczenia obowiązku leczenia odwykowego wobec osób

uzależnionych od alkoholu, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład

życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie

zakłócają spokój lub porządek publiczny.

Rok

Ilość wniosków do

Komisji o zastosowanie

leczenia

Ilość wniosków do Sądu

o zastosowanie leczenia

Ilość punktów sprzedaży

alkoholu

2014

2015

Tab. 2. Dane dotyczące działalności MKRPA w Braniewie,

źródło: MKRPA w Braniewie

Pozyskano informacje dotyczące spraw prowadzonych przez Sąd Rejonowy w

Braniewie, III Wydział Rodzinny i nieletnich:

Rok

Ilość wniosków o

leczenie odwykowe

Ilość nieletnich

zobowiązanych do

powstrzymywania się

od nadużywania

alkoholu

Ilość spraw zakończonych,

w których zobowiązano

uczestników do leczenia

odwykowego

Stacjonarne/ambulatoryjne

2014

31/37

2015

113

30/33

Tab.3. Dane dotyczące działalności Sądu Rejonowego w Braniewie

Źródło: Sąd Rejonowy w Braniewie

Podstawowym pojęciem tematyki uzależnień jest profilaktyka. Pod tą nazwą

znajduje się działanie mające na celu zapobieganie występowania w danej społeczności

niechcianych zjawisk, ale będzie to także reakcja na niekorzystne zjawiska, które już mają

miejsce. Zgodnie z tym profilaktyka polega na zmniejszeniu zażywania i ryzyka związanego

z używaniem substancji psychoaktywnych oraz wynikających z tego konsekwencji i

problemów.

Na terenie miasta Braniewa pomocy terapeutycznej oraz wsparcia dla osób i

rodzin z problemem uzależnienia, udzielają następujące placówki:

 Klub Abstynenta

 Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Braniewie

 NZOZ „Puls”

 Poradnia

Placówki te podejmują działania informacyjne, profilaktyczne, terapeutyczne, takie jak:

spotkania grup wsparcia, zajęcia edukacyjne dla dzieci, konsultacje indywidualne oraz

poradnictwo.

Rodzina i jej problemy

Prawidłowe funkcjonowanie wielu braniewskich rodzin jest znacznie utrudnione z

powodu problemów bytowych, sytuacji na rynku pracy i problemów finansowych.

Tymczasem dzięki trwałości więzów rodzina stanowi jedno z najskuteczniejszych ogniw

sieci bezpieczeństwa socjalnego. Oparcie w rodzinie sprawia, że człowiek zachowuje

godność i funkcjonuje w świecie ustalonych właściwych, powszechnie szanowanych

wartości i zasad. Na podstawie obiektywnych danych wnioskować można o sytuacji

braniewskich rodzin i o skutkach doświadczanych przez nie problemów.

Analizie poddane zostały kwestie związane z niewydolnością opiekuńczo-

wychowawczą rodziców, dysfunkcjami, sytuacjami kryzysowymi rodzin. W 2015r pomocą

społeczną objętych zostało 771 rodzin, w tym 101 niepełnych.

Pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Braniewie w czynny sposób biorą

udział w życiu rodzin, potrzebujących wsparcia, m.in. poprzez przeprowadzanie

wywiadów środowiskowych w celu oceny problemów, udzielenia adekwatnej do niego

pomocy, która może przejawiać się w formie świadczenia pieniężnego oraz

niepieniężnego.

Rzeczywistą liczbę rodzin i osób objętych pomocą społeczną w 2015 roku

przedstawia poniższa tabela:

Rodzaj świadczenia

Liczba osób, którym

przyznano decyzją

świadczenie

Liczba

rodzin

Liczba osób

w rodzinie

Świadczenia przyznane w ramach zadań

zleconych i własnych bez względu na

rodzaj, formę, liczbę oraz źródło

finansowania

1009

771

1600

Świadczenia przyznane w ramach zadań

zleconych bez względu na rodzaj formę

i liczbę

Świadczenia przyznane w ramach zadań

własnych bez względu na rodzaj , formę

i liczbę

1006

725

1457

w tym wyłącznie w postaci pracy

socjalnej

135

Tab.4. rodziny i osoby objęte pomocą społeczną w roku 2015

Źródło: MOPS Braniewo

Przemoc w rodzinie

Przemoc w rodzinie definiowana jest jako jednorazowe albo powtarzające się

umyślnie działanie lub zaniechanie naruszającego prawa lub dobra osobiste osób

najbliższych, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia,

zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną,

powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołuje

cierpienia i krzywdy moralne. Wyróżnia się różne formy przemocy: fizyczną, psychiczną,

seksualną, ekonomiczną.

Niepokojący jest wpływ bezrobocia na zachowania niezgodne z prawem.

Szczególnie niebezpiecznym zjawiskiem staje się przemoc w rodzinie. Długie

pozostawanie bez pracy stymuluje procesy dezintegracji życia rodzinnego. Przymusowa

bezczynność zawodowa i nieuregulowany tryb życia wyzwalają zachowania dewiacyjne,

skierowane na rodzinę i lokalne środowisko społeczne. Negatywne emocje związane z

sytuacją bezrobocia przenoszą się na najbliższych – osobami doświadczającymi przemocy i

złego traktowania są najczęściej kobiety i dzieci.

Grupą ryzyka szczególnie narażoną na przemoc w rodzinie są również członkowie

rodzin z problemem alkoholowym.

Inne przyczyny sprzyjające stosowaniu przemocy w rodzinie to: normy społeczne i

kulturowe (przyzwolenie społeczne na stosowanie przemocy wobec kobiet i dzieci),

dziedziczenie wzorca przemocy z rodziny pochodzenia.

W Polsce nie ma jednolitego systemu, badania rzeczywistej skali zjawiska

przemocy w rodzinie. Uznaje się, że oficjalne statystyki stanowią jedynie „wierzchołek

góry lodowej”, ponieważ obejmują wyłącznie zgłoszone przypadki. Wielu przypadków

nigdy nikt nie zgłasza. Wynika to często z lęku osób doświadczających przemocy i

świadków przed ujawnianiem przemocy w rodzinie. Przemoc w rodzinie nierzadko ukrywa

się za pozytywnym wizerunkiem rodziny i sprawcy w środowisku lokalnym. Statystycznie

większość osób doznających przemocy stanowią kobiety, dzieci do lat trzynastu, w dalszej

kolejności osoby starsze, osoby z niepełnosprawnościami. Doświadczającymi przemocy w

rodzinie są też dzieci – świadkowie. Wynika z tego, że przemoc może dosięgnąć wszystkie

grupy społeczne niezależnie od statusu rodziny.

Dynamikę zmian obrazuje poniższy diagram:

Rys. 3. Liczba niebieskich kart wypełnionych w latach 2014 – 2015

Źródło: MOPS Braniewo

Zarządzeniem Nr 180/2011 Burmistrza Miasta Braniewo z dnia 12.10.2011r został

powołany Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania przemocy w rodzinie, który

zajmuje się przeprowadzaniem procedury „Niebieskie Karty”.

Na podstawie art. 9a ust. 3, 4 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w skład zespołu

interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele jednostek organizacyjnych przemocy

społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty,

ochrony zdrowia, organizacji samorządowych, […] kuratorzy sądowi.

268

200

100

150

200

250

300

2014 2015

Liczba wypełnionych Niebieskich Kart

w latach 2014-2015

Rys. 4. Ilość założonych niebieskich kart przez poszczególne instytucje

Źródło: MOPS Braniewo

Działania podjęte przez zespół interdyscyplinarny i grupy robocze pracujące z

rodzinami, to między innymi:

 działania określone w gminnym programie przeciwdziałania przemocy w

rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie.

 zadaniem zespołu interdyscyplinarnego jest integrowanie i koordynowanie

działań podmiotów, o których mowa w art. 9a ust. 3 i 5, oraz specjalistów

w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności przez:

 diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie;

 podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie

mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku;

 inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie;

 rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach

udzielenia pomocy w środowisku lokalnym;

103

3 3 0 0 1 3 2 3

109

100

120

2014 2015

Ilość założonych Niebieskich Kart przez

poszczególne instytucje

Policja

Jednostki Organizacji Pomocy

Społecznej (MOPS)

MKRPA

Oświata

Ochrona zdrowia (Poradnia Puls)

Ogółem

 inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie.

Do zadań grup roboczych należy, w szczególności:

 opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach

wystąpienia przemocy w rodzinie;

 monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz

rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy;

 dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których

dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań.

Rys.5. ilość spotkań grup roboczych w latach 2014 – 2015

Źródło: MOPS Braniewo

Wielu przypadkom przemocy w rodzinie towarzyszy bezradność osób

doświadczających przemocy i pomagających. Często, chociaż znęcanie się zostało

ujawnione, sytuacja osób doświadczających przemocy nie uległa zmianie. Aby zapobiec

takiej sytuacji należy koniecznie pracować zespołowo, ułatwić przepływ informacji w

środowisku oraz udzielić sobie wzajemnie wsparcia jednostkowo i instytucjonalnie.

Pomoc rodzinie jest zadaniem profesjonalnych służb społecznych w ramach

systemu pomocy społecznej, a także organizacji pomocowych. Ochrona rodziny jest

268

200

100

150

200

250

300

2014 2015

Ilość spotkań Grup Roboczych

istotnym obowiązkiem społeczeństwa, gdyż funkcjonalne, bezpieczne i zdrowe

społeczeństwo nie może istnieć bez zdrowej i trwałej rodziny.

Organizacja pomocy społecznej w Braniewie

Celem pomocy społecznej jest umożliwianie osobom i rodzinom przezwyciężanie

trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne

uprawnienia, zasoby i możliwości oraz zapobieganie powstawaniu tych sytuacji. Udzielane

wsparcie powinno wspomagać rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia

niezbędnych potrzeb życiowych oraz umożliwiać im bytowanie w warunkach

odpowiadających godności człowieka. Zamierzonym efektem działań instytucji

pomocowych jest usamodzielnienie osób i rodzin oraz ich integracja ze środowiskiem.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Braniewie jest jednostką organizacyjną

miasta, powołaną do realizacji zadań własnych gminy, a także zadań zleconych gminie.

Podejmuje na terenie Braniewa – miasta na prawach powiatu, zadania statutowe

wynikające z ustawy o pomocy społecznej, wspierania rodziny i pieczy zastępczej oraz

innych ustaw, w tym m.in.: o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, o zatrudnieniu

socjalnym, o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, o świadczeniach

rodzinnych, o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, o systemie oświaty

(postępowań w sprawach świadczeń pomocy materialnej o charakterze socjalnym), o

dodatkach mieszkaniowych, a także przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie

oraz uchwał Rady Miasta Braniewa, ustaleń Burmistrza Braniewa, zawartych porozumień i

umów organów samorządu.

Terenem działania Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Braniewie jest obszar

administracyjny miasta Braniewa zamieszkany przez 16985 mieszkańców (wg stanu na 31

grudnia 2015 roku) . Ze względów funkcjonalnych teren miasta został podzielony na 10

rejonów opiekuńczych obejmujących po ok. 1700 mieszkańców, obsługiwanych przez

jednego pracownika socjalnego.

Pomoc społeczna udzielana jest z wielu powodów. Podstawowe przesłanki zawiera

art. 7 ustawy o pomocy społecznej. W poniższej tabeli przedstawiona jest ilość

udzielonych w 2015 roku świadczeń z podziałem na konkretne przesłanki:

Powód trudnej sytuacji klientów

Liczba rodzin

Liczba osób w

rodzinie

Ubóstwo

378

776

Bezdomność

Potrzeba ochrony macierzyństwa

225

w tym: wielodzietność

166

Bezrobocie

409

1010

Niepełnosprawność

325

509

Długotrwała lub ciężka choroba

315

495

Bezradność w sprawach opiekuńczo-

wychowawczych- ogółem

132

464

w tym : rodziny niepełne

101

312

rodziny wielodzietne

169

Przemoc w rodzinie

Alkoholizm

Narkomania

Trudności w przystosowaniu do życia po wyjściu z

zakładu karnego

Sytuacja kryzysowa

Zdarzenia losowe

Tab. 5. Liczba rodzin objętych pomocą społeczną wg przesłanek art. 7 ustawy o pomocy społecznej

Źródło: MOPS Braniewo

Przyznawana pomoc może przybierać różne formy:

Rodzaj

świadczenia

2015

2014

Kwota

wydatkowana

w zł

Liczba

osób

Kwota

wydatkowana

w zł

Liczba

osób

Dynamika

w ujęciu

wartościowym

2015/2014

w %

Zasiłki stałe

905410

197

900765

199

100,51

Zasiłki okresowe

324869

300

296132

288

109,70

Zasiłki celowe

205270

487

227982

537

90,03

Schronienie

23099

16380

141,01

Usługi opiekuńcze

specjalistyczne

45634

70767

64,48

Pomoc państwa w

zakresie

dożywiania -

ogółem

389649

786

400000

1101

97,41

W tym środki na

dożywianie w

szkołach

178654

251

153766

272

116,18

Podstawowe

usługi opiekuńcze

realizowane przez

CIS w ramach

zamówień

77617

81705

94,99

publicznych

Sprawienie

pogrzebu

26488

9638

274,82

Zasiłki celowe w

wyniku zdarzeń

losowych

13564

Domy Pomocy

Społecznej

390709

342181

114,18

Składki zdrowotne

do zasiłków

stałych i CIS

118552

300

105966

285

111,87

Tab. 6. Formy przyznanej pomocy w MOPS Braniewo w roku 2015

Źródło: MOPS Braniewo

Przyznane środki finansowe na realizację zasiłków celowych były niższe w o 9,97%,

w porównaniu z rokiem 2014. Trudności spowodowane brakiem środków na zasiłki

celowe łagodziły zasiłki okresowe , które wykazują wzrost w ujęciu wartościowym o

9,70%.

Wysoką dynamikę wzrostu wykazują świadczenia na organizację sprawienia

pochówku o 174,82 % . Nastąpił również wzrost opłat za mieszkańców w domach pomocy

społecznej w ujęciu wartościowym o 14,18 %, co było spowodowane zwiększeniem osób

uprawnionych do tej formy pomocy .

Tendencje wzrostowe wykazują zadania w zakresie udzielenia schronienia o 41,01

%, co było spowodowane zwiększającą się liczbą osób bezdomnych korzystających z tej

formy pomocy, szczególnie w okresie jesienno-zimowym.

Dynamika spadkowa natomiast występuje w realizacji programu ,,Pomoc państwa

w zakresie dożywiania”.

W stosunku do 2014 roku nastąpił w spadek liczby dożywianych dzieci w szkołach o 7,73

% oraz osób dorosłych o ok. 21 %

Taki stan rzeczy spowodowany jest:

 wsparciem rodzin w ramach programu celowego ,,Pomoc Żywnościowa”,

 przekroczeniem kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń pomocy

społecznej spowodowanym podjęciem pracy zarobkowej w kraju i za granicą,

uczestnictwo w programach organizowanych przez Centrum Integracji Społecznej,

 niechęcią młodzieży gimnazjalnej do korzystania z posiłków zakupywanych przez

pomoc, społeczną,

 wsparciem rodzin w ramach zasiłków celowych na zakup żywności,

 spadkiem liczby dzieci korzystających z posiłku w trybie bezdecyzyjnym na wniosek

szkoły.

W latach 2008 – 2012 w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Braniewie

realizowany był projekt systemowy, którego głównym celem było zwiększenie szans na

usamodzielnienie się klientów MOPS w Braniewie, poprzez rozwój kwalifikacji

osobowościowych i predyspozycji zawodowych.

Projekt skierowany był do osób z terenu miasta Braniewa, w wieku aktywności

zawodowej, bezrobotne, nieaktywne zawodowo, korzystające ze wsparcia MOPS, które

nie są w stanie własnymi możliwościami zaspokoić podstawowych potrzeb życiowych,

osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, których obecna sytuacja życiowa

uniemożliwia lub ogranicza uczestnictwo w życiu społecznym, zawodowym i rodzinnym.

W ramach projektu uczestnicy zdobywali wiedzę, dzięki której nabyli umiejętności

opiekuńczo – wychowawcze, poruszania się po rynku pracy, kształtowania postaw

samodzielności i gotowości do zmian. Celem projektu było także zdobycie lub

podwyższenie kwalifikacji zawodowych ułatwiających podjęcie zatrudnienia,

podwyższenie umiejętności wychowawczych i społecznych, wdrożenie do kreatywności i

przedsiębiorczości w życiu społecznym, zawodowym i rodzinnym w celu samodzielnego

rozwiązywania trudności życiowych.

W trakcie trwania projektu organizowano: zajęcia komputerowe „Internet jest

prosty”, do wyboru kursy zawodowe: „Nowoczesny sprzedawca ze znajomością obsługi

kasy fiskalnej i komputera”, „Wózki widłowe-konserwator”, „ABC przedsiębiorczości” oraz

„Opiekun osób starszych z językiem niemieckim”, trening kompetencji społecznych,

podstawy wiedzy obywatelskiej, godzenie życia zawodowego i rodzinnego, szkolenie z

zakresu wykorzystania komputera i Internetu w życiu codziennym – ECDL e-Citizen.

Ważny element stanowiły: trening komunikacji asertywności, trening motywacyjny „Moje

mocne strony”, trening zarządzania czasem i efektywne planowanie celów, trening

radzenia sobie ze stresem i złością, trening podnoszenia poziomu poczucia własnej

wartości, zajęcia z wizażystką/kosmetyczką, warsztaty psychospołeczne, warsztaty z

wizażystką/kosmetyczką, warsztaty aktywnego poszukiwania pracy, autoprezentacja,

akademia rodzica,, planowanie życia rodzinnego, zawodowego i społecznego, trening

budżetowy, warsztaty dla kobiet „ja kobieta”, grupa wsparcia.

IDENTYFIKACJA NAJWAŻNIEJSZYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH MIASTA BRANIEWA

Identyfikacja problemów społecznych jest jednym z najważniejszych elementów

każdego postępowania diagnostycznego, mającego określić zasadnicze problemy i

ewentualne kierunki ich rozwiązywania. Podstawowym narzędziem badawczym, za

pomocą którego identyfikowano problemy społeczne miasta, była ankieta przesłana

mieszkańcom Braniewa, między innymi przedstawicielom reprezentującym wybrane

instytucje lokalne, takie jak: szkoły, policja, osoby korzystające z pomocy społecznej,

pracownicy urzędów. Ankietę wypełniło 100 osób, w tym 72 kobiety, 28 mężczyzn.

Wiek ankietowanych:

 od 18 do 45 lat – 51% ankietowanych

 od 41 do 65 lat – 37,%

 66 lat i więcej – 12%.

Wykształcenie osób biorących udział w badaniu:

 podstawowe – 24%

 gimnazjalne – 11%

 zawodowe – 36%

 średnie – 17%

 wyższe – 12%

Status na rynku pracy:

 pracujący – 40%

 bezrobotni – 48 %

 emeryci/renciści – 12%

Respondenci uznali, że jako najpoważniejsze w Braniewie występują następujące

problemy społeczne:

 alkoholizm dorosłych i młodzieży) – odp. 40 %, 56% wskazań,

 chuligaństwo młodzieży – 35 %

 bezradność opiekuńczo – wychowawcza – 10 %,

 bezrobocie – 60 %,

 przemoc w rodzinie – 12 %,

 brak pozytywnych wzorców i autorytetów 24 %,

 narkomania i łatwy dostęp do substancji psychoaktywnych 21 %,

 bieda – 42 %,

 brak wystarczającej ilości mieszkań dla najuboższych – 52,4 %,

 bariery w prawidłowym funkcjonowaniu osób niepełnosprawnych – 49 %,

 osamotnienie osób starszych i niepełnosprawnych – 27 %,

 brak poczucia bezpieczeństwa – 54 %.

Ankietowani wskazali problemy, które w ich ocenie są najbardziej uciążliwe

uznając bezrobocie, alkoholizm i ubóstwo za najważniejsze problemy społeczne naszego

miasta. Rozwiązaniem tych właśnie problemów w pierwszej kolejności powinny zająć się

władze lokalne. W dalszej kolejności wskazano: brak wystarczającej ilości mieszkań dla

najuboższych, niewydolność wychowawczą rodzin oraz chuligaństwo młodzieży.

W kolejnym pytaniu zwrócono się do respondentów z prośbą o wskazanie

najważniejszych kwestii, na których powinna skupić się strategia rozwiązywania

problemów społecznych. Ankietowani wymienili jako najbardziej istotne:

 działania w zakresie wsparcia ubogich

 działania w zakresie dostępu do służby zdrowia

 działania w zakresie wsparcia osób bezdomnych

 działania w zakresie poprawy bezpieczeństwa

 działania na rzecz osób starszych

Zdaniem badanych oprócz władz lokalnych w rozwiązywaniu problemów społecznych

w mieście powinny brać udział:

 policja – 66 % wskazań

 mieszkańcy – 32 %

 organizacje pozarządowe – 31%

 kościół – 12 %

Wśród innych instytucji wymieniono również straż miejską. Zadawalający jest

wysoki odsetek wskazań na udział mieszkańców w oddziaływaniu na społeczność lokalną i

wsparcie samorządu i jego jednostek w prowadzeniu polityki społecznej.

Zadowalający jest poziom wiedzy respondentów w zakresie instytucji udzielających

pomocy poszczególnym grupom dysfunkcyjnym.

Na pytanie, gdzie według Pani/Pana mieszkańcy mogą się zgłaszać ze swoimi

problemami, aż 69 % respondentów odpowiedziało, że instytucją zobligowaną do

niesienia pomocy jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Jako kolejną instytucję

wskazano Policję – 49% oraz kościół 20%.

Ostatnia kwestia, która badana była ankietą to poziom bezpieczeństwa

mieszkańców miasta Braniewa. 54% badanych odpowiedziało, że nie czuje się bezpiecznie

w naszym mieście. Jako przyczyny braku poczucia bezpieczeństwa podano:

 grupy młodzieży, zakłócające spokój na ulicach miasta – 33 % odpowiedzi,

 osoby nietrzeźwe naruszające prawo i porządek publiczny - 30 % wskazań,

 kradzieże i włamania – 20 %,

 kierowcy łamiący przepisy ruchu drogowego – 10 % odpowiedzi.

Najbardziej niebezpiecznymi wieczorem i nocą częściami miasta są:

 ul. 9 Maja, Olsztyńska

 ul. Dąbrowskiego – rampa dworca kolejowego

 ul. Kościuszki, Elbląska – okolice sklepów monopolowych

 rejon nadbrzeżny

 ogródki działkowe

 ul. Gdańska, Fromborska – dni wolne

Z analizy danych zawartych w części diagnostycznej strategii, ze szczególnym

uwzględnieniem badań ankietowych można wskazać, że ważnymi problemami

społecznymi na terenie miasta są:

 alkoholizm,

 patologie zachowań młodzieży,

 bezrobocie,

 bieda,

 przestępczość i przemoc w rodzinie.

Analiza SWOT

Analiza SWOT jest jedną z podstawowych metod analizy strategicznej, spełniającą

najważniejsze funkcje diagnostyczne. Pozwala na ocenę całości, ale jednocześnie wskazuje

na słabe punkty systemu, które z czasem można przełożyć na konkretne rozwiązania. W

procesie tej analizy zastosowano dwa kryteria oceny czynników wpływających na

rzeczywistość tj. rodzaj skutku rzeczywistego lub potencjalnego oddziaływania danego

czynnika na problem oraz szeroko rozumianą lokalizację danego czynnika.

Stosując złożone postępowanie dyskryminacyjne uzyskano cztery grupy czynników,

których pierwsze litery angielskich nazw składają się na nazwę metody, tzn.: mocne

(Strengths) i słabe strony (Weaknesses) oraz szanse (Opportunities) i zagrożenia w

otoczeniu (Threats). Poniżej przedstawiono wyniki przeprowadzonej analizy SWOT dla

zdiagnozowanych obszarów problemowych Braniewa.

Niepełnosprawność i problemy seniorów

Mocne strony

Słabe strony

 Aktywnie działające organizacje

pozarządowe

 Dobra współpraca pomiędzy

samorządem a organizacjami

pozarządowymi

 Kompetentna kadra specjalistyczna

 Zabezpieczenie określonych

środków finansowych na potrzeby

osób niepełnosprawnych

 Funkcjonowanie PDPS, ZOL

 Dobra współpraca z placówkami

służby zdrowia

 Realizacja usług opiekuńczych

skierowanych do seniorów

 Zaangażowanie się osób starszych w

działalność organizacji

pozarządowych i lokalnych

inicjatyw

 Funkcjonowanie organizacji

senioralnych, np. Uniwersytet

Trzeciego Wieku

 Słabo rozwinięta sieć ośrodków

wsparcia dla osób z zaburzeniami

psychicznymi

 Brak punktu informacyjnego dla

osób niepełnosprawnych

 Niewystarczające środki z PEFRON

 Brak mieszkań treningowych dla

osób z niepełnosprawnością

intelektualną

 Brak pełnych danych o rzeczywistej

liczbie i skali potrzeb osób

niepełnosprawnych

 Brak osób przeszkolonych do

pełnienia roli asystenta osoby

niepełnosprawnej dla dorosłych i

dzieci

 Niewystarczająca baza

rehabilitacyjna

 Niewystarczająca reakcja służb na

potrzeby osób niepełnosprawnych

 Brak sieci dziennych miejskich

domów pomocy społecznej i

placówek stacjonarnych

 Słabo rozwinięta baza ochrony

zdrowia z zakresu geriatrii

 Bariery architektoniczne

Szanse

Zagrożenia

 możliwość pozyskiwania środków

zewnętrznych na realizację działań

na rzecz osób niepełnosprawnych;

 nagłaśnianie problemu w mediach

m.in. poprzez kampanie społeczne;

 rozwój nowoczesnych technologii

(w tym sprzętu rehabilitacyjnego,

ortopedycznego itp.)

 zaangażowanie środowiska osób

niepełnosprawnych w działalność

samopomocową

 rozwój polityki senioralnej w kraju

 kampanie edukacyjne z

wykorzystaniem lokalnych mediów

 stworzenie punktów informacyjnych

 likwidacja barier architektonicznych

 możliwość pozyskania środków

zewnętrznych na realizację zadań na

rzecz osób niepełnosprawnych i

seniorów

 nagłośnienie problemów w mediach

poprzez kampanie społeczne

 koordynacja działań na rzecz osób

niepełnosprawnych

 Stale starzejące się społeczeństwo

 Wzrost zapotrzebowania na usługi

opiekuńcze

 Zmiana modelu rodziny z dwu – na

jednopokoleniową

 Zła sytuacja materialna seniorów

 Zwiększony odsetek osób

niesamodzielnych życiowo

 Ograniczony rynek pracy dla osób

niepełnosprawnych

 Zagrożone poczucie bezpieczeństwa

materialnego

 Zwiększona liczba osób

niepełnosprawnych psychicznie lub

zagrożonych niepełnosprawnością

 Marginalizacja osób w wieku

podeszłym

 Rozluźnienie tradycyjnych więzi

rodzinnych

Bezdomność i grupy społeczne zagrożone wykluczeniem

Mocne strony

Słabe strony

 Istniejąca infrastruktura stacjonarna

dla osób bezdomnych

/noclegownia/

 Monitoring problemu bezdomności i

marginalizacji osób zagrożonych

wykluczeniem społecznym

 Standaryzacja usług dla osób

bezdomnych

 Zaangażowanie pracowników

pomocy społecznej w rozwiązanie

 Niewystarczająca liczba lokali

socjalnych i komunalnych

 Niewystarczająca liczba miejsc w

noclegowni

 Słabo rozwinięta infrastruktura

stacjonarna dla osób bezdomnych

 Niski poziom wykształcenia i

kwalifikacji zawodowych

pozwalających na podjęcie

zatrudnienia

problemu bezdomności

 Współpraca ze sps „Socjal”

 Brak placówek dla osób

bezdomnych niepełnosprawnych

 Brak placówek dziennego pobytu

 Niedostateczne dofinansowanie

placówek

Szanse

Zagrożenia

 Resortowe programy na rzecz osób

bezdomnych

 Zwiększenie aktywności zawodowej

osób bezdomnych bezrobotnych

 Podjęcie działań celem utworzenia

mieszkań chronionych, ogrzewalni

 Dobra współpraca pomiędzy

instytucjami

 Kampanie społeczne mające na celu

zniwelowanie uprzedzeń

społecznych w stosunku do osób

bezdomnych i zagrożonych

wykluczeniem



 Stale zwiększająca się liczba

bezdomnych zarówno z terenu

miasta Braniewa jak i napływowych

 Długotrwałe zamieszkiwanie przez

osoby bezdomne w placówkach,

powodujące wygaszanie aktywności

społecznej

 Zbyt niskie kompetencje społeczne

osób opuszczające zakłady karne

 Niechęć społeczna i uprzedzenia w

stosunku do osób opuszczających

zakłady karne i bezdomnych

 Przekonanie, że pracę socjalną

świadczy się wyłącznie w OPS



Bezrobocie

Mocne strony

Słabe strony

 Przeważający odsetek osób w wieku

produkcyjnym

 Dobrze rozwinięta sieć dróg oraz

dobra obsługa w zakresie

dalekobieżnej komunikacji

 Realizacja programów rynku pracy

służących aktywizacji zawodowej

osób bezrobotnych

 Współpraca instytucji pomocy i

integracji społecznej oraz instytucji

rynku pracy

 Rosnący udział sektora prywatnego

w zatrudnieniu

 Profesjonalna kadra służb

zatrudnienia przygotowana do

realizacji programów rynku pracy i

pracy z osobami bezrobotnymi

 Dobry stan infrastruktury

oświatowej

 Znaczna liczba osób korzystających z

pomocy społecznej

 Sezonowość zatrudnienia

 Mała ilość zakładów pracy

 Marazm społeczny

 Brak mobilności zawodowej

 Brak kształcenia w deficytowych

zawodach

 Znaczna stopa bezrobocia

 Wzrost liczby bezrobotnych

posiadających kwalifikacje

niedostosowane do lokalnego rynku

pracy

 Słabe przygotowanie praktyczne

 Brak gotowości do aktywności

zawodowej

 Zwiększające się saldo migracji

młodych i wykształconych ludzi na

obszarze gminy

 Wykazywanie gotowości zawodowej

przez osoby z wyższym

wykształceniem

 Ograniczona ilość miejsc pracy dla

osób z wyższym wykształceniem

Szanse

Zagrożenia

 Wzrost miejsc pracy

 Nowa perspektywa finansowa i

fundusze europejskie (2014-2020)

 Wspieranie zatrudnienia osó©

bezrobotnych w ramach robót

publicznych, prac interwencyjnych i

prac społecznie użytecznych

 Współpraca szkół ze służbami

zatrudnienia

 Tworzenie szkoleń dla osób

bezrobotnych (PUP- Powiatowy

Urząd Pracy, OHP- Ochotniczy

Hufiec Pracy, CIS- Centrum

Integracji Społecznej, OSZ- Ośrodek

Szkolenia Zawodowego, WMZDZ-

Warmińsko-Mazurski Zakład

Doskonalenia Zawodowego

Centrum Edukacji w Braniewie)

 Nawyki rodzin utrzymujących się z

pomocy społecznej

 Podejmowanie prac krótkotrwałych

 Brak aktywności zawodowej poza

sezonowością

 Bierność zawodowa spowodowana

przyznanymi świadczeniami

wychowawczymi

 Zwiększająca się liczba

bezrobotnych

 Wysoka stopa bezrobocia

 Wydłużający się okres

długotrwałego bezrobocia

 Powiększająca się „szara strefa”

 Ograniczenie inwestowania

młodych i wykształconych osób

 Migracje zarobkowe

Uzależnienia

Mocne strony

Słabe strony

 Bogata oferta profilaktyki leczenia

uzależnień (poradnie, punkty

konsultacyjne, grupy wsparcia)

 Działalność Miejskiej Komisji

Rozwiązywania Problemów

Alkoholowych.

 Współpraca MOPS z

MiejskąKomisją Rozwiązywania

Problemów Alkoholowych.

 Organizowanie przez oświatę przy

współpracy z KPP w Braniewie

spotkań, pogadanek w kwestii

negatywnych skutków uzależnień

 Niewystarczająca współpraca z

instytucjami zajmującymi się

osobami z uzależnieniami

 Niechęć do podjęcia terapii ze strony

osób uzależnionych i ich rodzin

 Nie dostateczny dostęp do

informacji dla osób

współuzależnionych

 Zbyt długa terminowość

prowadzenia postępowań

przygotowawczych przez Sąd

Rejonowy

 Niewystarczająca oferta dotycząca

lecznictwa odwykowego-

stacjonarnego

Szanse

Zagrożenia

 Wzrost świadomości społecznej w

zakresie profilaktyki uzależnień

 Postrzeganie uzależnień jako

problemu społecznego

 Łatwość odstępu do substancji

psychoaktywnych i alkoholu

 Pojawienie się nowych substancji

uzależniających (dopalacze),

powstawanie uzależnień

niechemicznych (hazard, internet)

 Obniżający się wiek inicjacji

alkoholowej, narkotykowej i

tytoniowej

 Współuzależnienie członków rodziny

od alkoholu i substancji

psychoaktywnych

 Pogłębiające się problemy osób

współuzależnionych

 Postępująca pauperyzacja

społeczeństwa

 Demoralizacja i dezorganizacja życia

rodzinnego

Przemoc w rodzinie

Mocne strony

Słabe strony

 Realizacja procedury Niebieski Karty

 Włączenie zagrożonych grup

społecznych do pozytywnych

aktywności społecznych

 Instytucje i specjaliści działający w

obszarze przeciwdziałania przemocy

w rodzinie

 Niewystarczający poziom

świadomości osób w zakresie

problemu przemocy w rodzinie

 Brak zaangażowania istotnych

instytucji w przeciwdziałaniu

przemocy w rodzinie w procedurze

Niebieskie Karty (ochrona zdrowa

 Uznawanie przez społeczeństwo

reagowania na przemoc w rodzinie

za zachowanie pejoratywne

 Brak Punktu Interwencji Kryzysowej

(zabezpieczenia rodziny w obliczu

zagrożenia)

 Niepełna realizacja istniejących

instrumentów prawnych

 Brak podejmowania właściwych

działań przez osoby stosujące

przemoc

 Niewystarczająca ilość specjalistów

wykształconych w kierunku pracy z

osobami doświadczającymi

przemocy i ze sprawcami

Szanse

Zagrożenia

 Podejmowanie działań na rzecz

osób doświadczających przemocy i

sprawców przemocy

 Zwiększenie świadomości osób

uwikłanych w przemoc

 Podjęcie prawidłowych działań w

środowiskach lokalnych przez

mieszkańców

 Zmiana postawy społecznej

 Umiejętność szybkiego reagowania

w sytuacjach kryzysowych

 Zbyt długa terminowość

prowadzenia postępowań

przygotowawczych przez

Prokuraturę i Sąd Rejonowy

 Niewystarczający dostęp do

specjalistów pracujących z osobami

doświadczającymi przemocy i ze

sprawcami przemocy



Rodzina i sytuacja dziecka

Mocne strony

Słabe strony

 Promowanie rodzicielstwa

zastępczego

 Wspieranie przez organizatora

rodzinnej pieczy zastępczej i

koordynatora funkcjonujących

rodzin zastępczych

 Objęcie rodzin wsparciem asystenta

rodziny

 Szkolenia dla potencjalnych rodzin

zastępczych

 Deficyt rodzin zastępczych i

wspierających

 Wzrastająca liczba rodzin

dysfunkcyjnych (w tym z

problemami wychowawczymi)

 Zbyt mała liczba zatrudnień

asystenta rodziny

 Brak placówki wsparcia dziennego

 Brak bezpłatnych ofert zajęć

kulturalnych, sportowych dla rodzin

 Brak szkół, szkoleń dla rodziców w

zakresie opieki i wychowywania

dzieci

 Niewystarczające rozpropagowanie

informacji o działaniach mających na

celu podniesienie kompetencji

rodzicielskich

 Niechęć rodziców biologicznych do

korzystania z istniejącego wsparcia

w zakresie opiekuńczym i

wychowawczym

Szanse

Zagrożenia

 Rozwój rodzicielstwa zastępczego

 Zwiększanie szans na pozostanie

 Brak miejsc w rodzinnej pieczy

zastępczej

dziecka w rodzinie biologicznej

 Zwiększenie liczby rodzin

zastępczych

 Niewielkie zainteresowanie

członków społeczności lokalnej

uczestnictwem w planowaniu pieczy

zastępczej

 Wzrost liczby dzieci i młodzieży z

zaburzeniami zachowania i emocji

 Wzrost liczny rodzin, które

nieprawidłowo realizują funkcje

opiekuńczo-wychowawcze

 Trudności w komunikowaniu się z

własnymi dziećmi i braki w

zrozumieniu rozwoju dzieci i

młodzieży

Pomoc społeczna

Mocne strony

Słabe strony

 Wykształcona i stale doskonaląca

swoje umiejętności kadra pomocy

społecznej

 Profesjonalna kadra pomocy

społecznej

 Stosowanie i wdrażanie nowych

form i metod pracy socjalnej w

aktywizacji świadczeniobiorców

pomocy społecznej

 Dobra diagnoza sytuacji

świadczeniobiorców pomocy

społecznej

 Skoordynowany system pomocy

społecznej zapewniający wsparcie

osobom i rodzinom pozostającym w

trudnej sytuacji życiowej

 Elastyczność działania kadr pomocy

społecznej

 Możliwość zlecenia zadań z zakresu

pomocy społecznej organizacjom

pozarządowym

 Funkcjonowanie systemu wsparcia

dla osób i rodzin wymagających

specjalistycznej pomocy

 Integrowanie środowiska lokalnego

poprzez organizowanie pikników

integracyjnych

 Niedostateczna współpraca

pomiędzy instytucjami

 Niewystarczające środki finansowe

na realizację zadań pomocy

społecznej

 Duże obciążenie zawodowe

pracowników pomocy społecznej

 Zjawisko dziedziczenia biedy i

bezradności społecznej

 Bierna postawa świadczeniobiorców

w rozwiązywaniu problemów

życiowych

 Zbyt duża biurokracja

 Niedostateczny przepływ informacji

pomiędzy instytucjami

 Mała ilość organizacji

pozarządowych działających w

sferze pomocy społecznej

 Niestabilność prawa dotyczącego

pomocy społecznej

 Zastój w budownictwie, brak

mieszkań komunalnych, socjalnych,

chronionych

 Brak poradnictwa rodzinnego

 Brak pomocy sąsiedzkiej

 Negatywny wizerunek pomocy

społecznej przekazywany w

 Posiadanie przez OPS dobrej bazy

informacji na temat instytucji i

organizacji zajmujących się

problemami społecznymi na terenie

miasta

 Zintegrowany system informatyczny

dotyczący osób korzystających z

pomocy społecznej

 Szybkie interwencje w nagłych

przypadkach

środkach masowego przekazu

 Infrastruktura niedostosowana do

potrzeb osób niepełnosprawnych i

starszych

 Brak punktów interwencji

kryzysowej

 Wysoki poziom agresji klientów

pomocy społecznej

Szanse

Zagrożenia

 Zmniejszenie dysfunkcji

występujących w rodzinach

 Rozwój podmiotów ekonomii

społecznej

 Rozwój infrastruktury

odpowiadającej zmieniającym się

potrzebom społecznym

 Zwiększenie tolerancji na inność

 Wzrost poziomu wykształcenia

społeczeństwa

 Aktywność gospodarcza

mieszkańców Braniewa

 Roszczeniowe postawy klientów

pomocy społecznej

 Pogłębianie się zjawiska

dziedziczenia biedy

 Niedostateczna ilość czasu na

indywidualną pracę z klientem

 Długotrwałe uzależnienie rodzin o

systemu pomocy społecznej

 Wzrost występowania patologii

społecznych

 Bezradność i bierność rodzin w

rozwiązywaniu własnych

problemów

 Zwiększone ryzyko zjawiska

bezdomności

 Brak poczucia bezpieczeństwa

pracowników socjalnych

Misja

Misją w zakresie rozwiązywania problemów społecznych miasta Braniewa jest:

zapewnienie mieszkańcom bezpieczeństwa socjalnego, integracja rodzin i osób oraz

minimalizowanie skutków zjawisk społecznie negatywnych.

Określone działania strategiczne podejmowane będą w kierunku zabezpieczenia

potrzeb socjalnych jednostek i rodzin, przezwyciężenia niedostatku, trudności życiowych

spowodowanych utratą możliwości zarobkowania, chorobą, inwalidztwem, starością,

zwiększonym obciążeniem rodzinnym, bezradnością oraz innymi sytuacjami losowymi.

Celem Strategii jest podjęcie systemowych rozwiązań problemów społecznych

występujących w Braniewie i destabilizujących życie mieszkańców. Zapewnienie

odpowiednich warunków do prawidłowego funkcjonowania osób i rodzin jest

podstawowym zadaniem aktywnej i skutecznej polityki lokalnej. Zintensyfikowanie

ukierunkowanych działań pomocy społecznej ma na uwadze doprowadzenie osób

korzystających ze świadczeń socjalnych do życiowego usamodzielniania i umiejętności

rozwiązywania własnych problemów.

Wytyczone cele zrealizowane zostaną przy wykorzystaniu istniejącego potencjału

instytucji, organizacji i innych podmiotów działających w sferze pomocy społecznej.

Zintegrowanie lokalnego środowiska zagwarantuje pomoc i wsparcie osobom

znajdującym się w trudnej sytuacji socjalno-bytowej oraz umożliwi ludziom życie w

poczuciu poszanowania godności każdej osoby, eliminowanie dysfunkcji oraz równy

dostęp do zasobów podstawowych usług.

Realizacja celów zawartych w Strategii możliwa będzie poprzez opracowanie,

wdrażanie i monitorowanie szczegółowych programów operacyjnych powstających w

odpowiedzi na pojawiające się problemy społeczne oraz kontynuację już istniejących.

Programy operacyjne ukierunkowane są na rozwiązywanie najpilniejszych kwestii życia

społecznego.

Strategia stanowi także podstawę do usystematyzowania działań i objęcia ich

kontrolą społeczną w zakresie efektywności poszczególnych przedsięwzięć.

CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE

Cel strategiczny nr 1: Zintegrowany system wsparcia i aktywizacji osób

niepełnosprawnych i starszych

Cele operacyjne:

 Rehabilitacja lecznicza i społeczna osób niepełnosprawnych

 Edukacja i rehabilitacja zawodowa

 Zwiększenie działań profilaktycznych, prozdrowotnych i edukacyjnych na rzecz

zdrowia osób starszych i niepełnosprawnych

Cel strategiczny nr 2: Aktywizacja i integracja grup zagrożonych wykluczeniem

społecznym

Cele operacyjne:

 Zapobieganie i ograniczanie zjawiska bezdomności.

 Ułatwienie społecznej readaptacji w procesie pomocy postpenitencjarnej

Cel strategiczny nr 3: Promocja zatrudnienia, łagodzenie skutków bezrobocia i aktywizacja

lokalnego rynku pracy

Cele operacyjne:

 Wzrost aktywności zawodowej osób bezrobotnych

 Przeciwdziałanie bezrobociu poprzez realizację aktywnych programów rynku

pracy

 Zwiększanie szans na zatrudnienie bezrobotnej młodzieży

 Przeciwdziałanie długotrwałemu bezrobociu i wykluczeniu społecznemu osób

bezrobotnych

 Wprowadzanie instrumentów ekonomii społecznej na lokalny rynek pracy

Cel strategiczny nr 4: Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych, narkomanii

oraz przemocy domowej

Cele operacyjne:

 Zwiększenie skuteczności działań profilaktyki zintegrowanej

 Zwiększenie pomocy dla osób nadużywających i uzależnionych oraz ich rodzin

 Rozwój zintegrowanego systemu zapobiegania uzależnieniom wśród dzieci i

młodzieży

 Ograniczanie dostępności substancji psychoaktywnych

Cel strategiczny nr 5: Zintegrowany system wsparcia rodziny i opieki nad dzieckiem

Cele operacyjne:

 Zintegrowane i kompleksowe działania profilaktyczne oraz wspieranie rodziny

w kryzysie ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży

 Skuteczna i rozwojowa współpraca różnych podmiotów na rzecz poprawy

sytuacji rodzin

 Wsparcie rodziny dotkniętej przemocą domową

Kierunki działań

Zintegrowany system wsparcia osób niepełnosprawnych i starszych

Cele operacyjne i

kierunki działań

Podmiot odpowiedzialny

Termin

realizacji

Wskaźnik

Rehabilitacja lecznicza i społeczna osób niepełnosprawnych

Rozbudowa

infrastruktury

społecznej

zapewniającej usługi

rehabilitacji leczniczej

PFRON, Miasto Braniewo,

organizacje pozarządowe,

podmioty prywatne i inne

realizujące zadania w

obszarze

Na bieżąco

Liczba obiektów

służących rehabilitacji

leczniczej, liczba osób

niepełnosprawnych

korzystających z usług

Stosowanie

różnorodnych form

rehabilitacji leczniczej i

paraleczniczej

NFZ, prywatne gabinety

rehabilitacji, PEFRON, MOPS i

inne realizujące zadania w

obszarze

Na bieżąco

Liczba osób

niepełnosprawnych

korzystających z

rehabilitacji leczniczej i

paraleczniczej

Budowa, modernizacja

i wyposażenie

obiektów służących

rehabilitacji leczniczej

Samorząd wojewódzki,

samorząd miasta Braniewa,

NFZ, PEFRON, organizacje

pozarządowe, osoby

prywatne i inne

Na bieżąco

Liczba nowo

wybudowanych oraz

zmodernizowanych

obiektów służących

rehabilitacji leczniczej

Wspieranie i rozwój

sieci placówek

zaopatrzenia w sprzęt

rehabilitacyjny oraz

wypożyczalni sprzętu.

Prywatni przedsiębiorców,

organizacje pozarządowe,

NFZ i inne

Na bieżąco

Liczba placówek

zaopatrzenia w sprzęt

rehabilitacyjny oraz

liczba wypożyczalni

sprzętu

Zapewnienie osobom

niepełnosprawnym

przyjaznego

środowiska: likwidacja

barier

architektonicznych

PEFRON, NFZ, osoby i

podmioty prywatne,

organizacje samorządowe i

inne

Na bieżąco

Liczba obiektów i

mieszkań, w których

zlikwidowano bariery

architektoniczne

Wyrównywanie szans

w zakresie

uczestnictwa osób

niepełnosprawnych w

życiu społecznym.,

kulturze, sporcie,

rekreacji, turystyce

Samorząd miasta Braniewa,

organizacje pozarządowe,

MOPS i inne

Na bieżąco

Liczba jednostek

kulturalnych

propagujących

uczestnictwo osób

niepełnosprawnych w

organizowanych

imprezach

Stały monitoring i

diagnoza problemu

MOPS, placówki medyczne

Na bieżąco

Liczba osób i placówek

ukierunkowanych na

problem

Edukacja i rehabilitacja zawodowa

Prowadzenie

PUP, organizacje pozarządowe,

Na bieżąco

Liczba

poradnictwa

zawodowego i

pośrednictwa pracy

inne podmioty

niepełnosprawnych,

korzystających z

poradnictwa

zawodowego, liczba

pracodawców

zatrudniających osoby

niepełnosprawne,

liczba zatrudnionych

niepełnosprawnych

Tworzenie i

dofinansowanie

nowych stanowisk

pracy

PUP, PEFRON, pracodawcy,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba

niepełnosprawnych

zatrudnionych na

subsydiowanych

stanowiskach

Udzielenie dotacji na

rozpoczęcie

działalności

PUP, PEFRON

Na bieżąco

Liczba osób

niepełnosprawnych

korzystających z formy

samozatrudnienia

Edukacja społeczno-

zawodowa osób

niepełnosprawnych

CIS, organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba osób

niepełnosprawnych

korzystających z tej

formy edukacji

Zwiększenie działań profilaktycznych, prozdrowotnych i edukacyjnych

na rzecz zdrowia osób starszych i niepełnosprawnych

Podejmowanie

wspólnych działań,

inicjatyw organizacji i

instytucji na rzecz

ochrony zdrowia

Samorząd miasta Braniewa,

jednostki organizacyjne,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba zrealizowanych

działań i inicjatyw

Rozszerzenie zakresu

wypożyczania

sprzętu(łóżka,

materace) dla osób

starszych i

niepełnosprawnych

Placówki ochrony zdrowia,

placówki pomocy społecznej,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Ilość instytucji

wypożyczających

sprzęt, ilość

wypożyczonego sprzętu

Organizacja aktywnych

form spędzania czasu

dla seniorów

Organizacje pozarządowe,

jednostki samorządowe

Na bieżąco

Liczba zrealizowanych

działań,

zorganizowanych

inicjatyw

Wspieranie więzi

rodzinnych między

seniorami i wnukami

Placówki społeczne, kulturalne,

organizacje pozarządowe,

placówki oświatowe

Na bieżąco

Liczba zrealizowanych

działań

Pomoc dla rodzin

opiekujących się

osobami w wieku

Organizacje pozarządowe,

jednostki samorządowe

Na bieżąco

Liczba zrealizowanych

działań

sędziwym

Organizowanie

szkoleń, warsztatów

dla osób starszych

Placówki społeczne, kulturalne,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba zrealizowanych

szkoleń, warsztatów,

spotkań

Promocja i wspieranie

idei wolontariatu na

rzecz i wśród osób

starszych

Placówki społeczne, kulturalne,

organizacje pozarządowe,

placówki oświatowe

Na bieżąco

Liczba wolontariuszy

Wspieranie działań na

rzecz zwiększenia

uczestnictwa osób

starszych w życiu

społecznym i

obywatelskim

Placówki społeczne, kulturalne,

organizacje pozarządowe,

samorząd, służba zdrowia

Na bieżąco

Liczba zrealizowanych

działań

Zamieszczanie relacji w

mediach na temat

działań seniorskich

Placówki społeczne, kulturalne,

organizacje pozarządowe,

samorząd,

Na bieżąco

Liczba artykułów,

reportaży,

zamieszczonych w

mediach lokalnych

Rozwój poradnictwa

specjalistycznego

Podmioty lecznicze, NFZ

Na bieżąco

Ilość lekarzy geriatrów,

plaćówek

specjalistycznych

Podjęcie działań na

rzecz powstania miejsc

przyjaznych dla

niepełnosprawnych i

seniorów /kluby, domu

pobytu/

Samorząd Braniewa, organizacje

pozarządowe, przedsiębiorcy

Na bieżąco

Ilość powstałych

placówek,

Aktywizacja i integracja grup zagrożonych wykluczeniem społecznym

Cele operacyjne i

kierunki działań

Podmiot odpowiedzialny

Termin

realizacji

Wskaźnik

Zapobieganie i ograniczanie zjawiska bezdomności

Reintegracja

zawodowa i społeczna

osób bezdomnych

poprzez Centrum

Integracji Społecznej

MOPS, CIS

Na bieżąco

Liczba osób

bezdomnych i

zagrożonych

bezdomnością,

objętych reintegracją

społeczną i zawodową

w CIS

Tworzenie

dodatkowych miejsc

noclegowych dla

bezdomnych

pozostających w

nałogu

Samorząd Braniewa

Na bieżąco

Liczba utworzonych

miejsc noclegowych dla

osób bezdomnych

pozostających w nałogu

Tworzenie warunków

do uzyskania

Samorząd Braniewa

Na bieżąco

Liczba lokali socjalnych

mieszkania przez

osoby bezdomne

poprzez rozwój

budownictwa

socjalnego

przekazanych osobom

bezdomnym

Zapobieganie zjawisku

bezdomności poprzez

zwiększenie zakresu

pomocy świadczonej

osobom zagrożonym

utratą mieszkania

MOPS

Na bieżąco

Liczba osób, które

utraciły mieszkanie

Współpraca pomocy

społecznej z

organizacjami

pozarządowymi na

rzecz ograniczania

zjawiska bezdomności

MOPS

Na bieżąco

Liczba organizacji

pozarządowych

współpracujących z

pomocą społeczną na

rzecz ograniczania

zjawiska bezdomności

Tworzenie i wdrażanie

programów

specjalnych

adresowanych do osób

bezdomnych

MOPS, organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba realizowanych

programów na rzecz

osób bezdomnych

Ułatwienie społecznej readaptacji w procesie pomocy postpenitencjarnej

Aktywizacja zawodowa

osób zwalnianych z

zakładów

penitencjarnych, m.in.

poprzez Centrum

Integracji Społecznej

CIS, MOPS

Na bieżąco

Liczba osób

zwalnianych z zakładów

penitencjarnych,

objętych aktywizacją

zawodową min. przez

CIS

Wykorzystanie

potencjału partnerów

społecznych

MOPS

Na bieżąco

Liczba partnerów

społecznych

współpracujących z

MOPS

Stworzenie lokalnej

koalicji i

synchronizacja działań

na rzecz systemowej

pomocy osobom

opuszczającym zakłady

karne i ich rodzinom

MOPS, zakłady penitencjarne

Na bieżąco

Liczba podmiotów

wchodzących w skład

lokalnej koalicji

Promocja zatrudnienia, łagodzenie skutków bezrobocia

i aktywizacja lokalnego rynku pracy

Cele operacyjne i

kierunki działań

Podmiot odpowiedzialny

Termin

realizacji

Wskaźnik

Wzrost aktywności zawodowej osób bezrobotnych

Przygotowanie

bezrobotnych do

powrotu na rynek

pracy poprzez

świadczenie

specjalistycznego

poradnictwa

zawodowego

PUP, CIS

Na bieżąco

Liczba udzielonych

informacji

zawodowych, liczba

osób objętych poradą

zawodową

Zwiększenie szans na

zatrudnienie poprzez

prowadzenie

profesjonalnego

pośrednictwa pracy

PUP

Na bieżąco

Liczba przyjętych ofert

pracy,

Liczba wizyt u

pracodawców

Podnoszenie

kwalifikacji

zawodowych osób

bezrobotnych

dostosowanych do

potrzeb rynku pracy

PUP

Na bieżąco

Liczba osób

bezrobotnych

uczestniczących w

szkoleniach

zawodowych

Przeciwdziałanie bezrobociu poprzez realizację aktywnych programów rynku pracy

Pozyskiwanie środków

na realizację

aktywnych programów

rynku pracy

PUP

Na bieżąco

Liczba osób objętych

usługą poradnictwa

zawodowego

Wspieranie

pracodawców w

tworzeniu miejsc pracy

PUP

Na bieżąco

Ilość pracodawców

korzystających z

pomocy PUP w ramach

subsydiowanych form

zatrudnienia

Rozwój

przedsiębiorczości i

wspieranie

samozatrudnienia

wśród osób

bezrobotnych

PUP

Na bieżąco

Liczba osób

uczestniczących w

szkoleniach w zakresie

przedsiębiorczości oraz

spotkaniach doradczo –

szkoleniowych, ilość

osób którym przyznano

jednorazowe środki na

podjęcie działalności

gospodarczej

Umożliwienie

bezrobotnym zdobycia

umiejętności i

doświadczenia

zawodowego poprzez

organizację staży

zawodowych

PUP

Na bieżąco

Ilość osób

skierowanych na staże

Zwiększanie szans na zatrudnienie bezrobotnej młodzieży

Indywidualizacja

działań na rzecz

bezrobotnej młodzieży

- określenie profilu

pomocy dla osoby

bezrobotnej

umożliwiającego

przygotowanie

Indywidualnego Planu

Działania

dostosowanego do

sytuacji osoby

bezrobotnej przy

uwzględnieniu

lokalnego rynku pracy

PUP

Na bieżąco

Liczba osób

bezrobotnych, dla

których określono profil

pomocy oraz

opracowano

Indywidualny Plan

Działania

Łatwy dostęp do

poradnictwa

zawodowego dla

bezrobotnej młodzieży

w celu odpowiedniego

zaplanowania dalszej

ścieżki rozwoju

zawodowego

PUP

Na bieżąco

Ilość osób objętych

usługą poradnictwa

zawodowego

Realizacja programów

rynku pracy

skierowanych do

bezrobotnych do 30

r.ż.

PUP

Na bieżąco

Ilość programów

skierowanych do

bezrobotnej młodzieży

Zapewnienie udziału

młodzieży w

aktywnych formach

pomocy

PUP

Na bieżąco

liczba osób do 30 r.ż.

uczestniczących w

aktywnych formach

pomocy (staże,

szkolenia, dotacje i

inne)

Przeciwdziałanie długotrwałemu bezrobociu i wykluczeniu społecznemu osób

bezrobotnych

Aktywizacja zawodowa

osób długotrwale

bezrobotnych

PUP

Na bieżąco

Liczba osób

długotrwale

bezrobotnych objętych

aktywnymi formami

pomocy

Realizacja programów

rynku pracy

skierowanych do osób

w szczególnej sytuacji

PUP, CIS, MOPS

Na bieżąco

Liczba zrealizowanych

programów

na rynku pracy na

podstawie ustawy o

promocji zatrudnienia

tj. np. długotrwale

bezrobotnych,

bezrobotnych powyżej

50 r. ż. , bezrobotnych

korzystających ze

świadczeń z pomocy

społecznej,

bezrobotnych

niepełnosprawnych

Współpraca z

instytucjami pomocy i

integracji społecznej

na rzecz reintegracji

społecznej i

zawodowej oraz

przeciwdziałaniu

wykluczeniu

społecznemu

PUP, CIS, MOPS, organizacje

pozarządowe

Na bieżąco

Liczba partnerstw,

porozumień i umów o

współpracę

Współpraca z MOPS w

zakresie organizacji

prac społecznie

użytecznych

PUP, MOPS

Na bieżąco

Liczba osób

skierowanych na PSU

Organizowanie i

współorganizowanie

spotkań, konferencji

oraz podejmowanie

innych działań na rzecz

poprawy sytuacji na

rynku pracy

PUP, instytucje rynku pracy

Na bieżąco

Liczba zorganizowanych

spotkań, konferencji i

innych działań

Współpraca z

instytucjami rynku

pracy na rzecz

promocji zatrudnienia,

łagodzeniu skutków

bezrobocia i

aktywizacji zawodowej

PUP, instytucje szkoleniowe,

przedsiębiorcy

Na bieżąco

Liczba porozumień,

partnerstw, umów o

współpracę

Wprowadzanie instrumentów ekonomii społecznej na lokalny rynek pracy

Tworzenie

profesjonalnych

Organizacje pozarządowe,

Liczba powstałych

organizacji

pozarządowych przy

współpracy z

jednostkami

samorządu

terytorialnego

samorząd Braniewa

Na bieżąco

organizacji

Włączanie

instrumentów

ekonomii społecznej w

realizację zadań z

zakresu polityki

społecznej

Organizacje pozarządowe,

samorząd Braniewa

Na bieżąco

Ilość aktywnych

instrumentów

ekonomii społecznej,

realizujących zadania z

zakresu polityki

społecznej

Tworzenie przez

władze lokalne

warunków dla

aktywności lokalnej

mieszkańców

Samorząd Braniewa

Na bieżąco

Ilość inicjatyw

lokalnych

Promowanie dobrych

praktyk i modelowych

działań organizacji

pozarządowych na

rzecz społeczności

lokalnych

Organizacje pozarządowe,

samorząd Braniewa

Na bieżąco

Ilość zorganizowanych

spotkań, konferencji,

wizyt studyjnych

Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych,

narkomanii oraz przemocy domowej

Cele operacyjne i

kierunki działań

Podmiot odpowiedzialny

Termin

realizacji

Wskaźnik

Zwiększenie skuteczności działań profilaktyki zintegrowanej

Stosowanie

skutecznych strategii

profilaktycznych

MKRPA, organizacje

pozarządowe, samorząd

Braniewa

Na bieżąco

Liczba programów

zawierających nowe

metody i formy

oddziaływań

Doskonalenie metod i

form oddziaływań

profilaktycznych

MKRPA, organizacje

pozarządowe, samorząd

Braniewa

Na bieżąco

Liczba realizatorów

podnoszących swoje

kompetencje

Zwiększenie

zaangażowania

instytucji, organizacji

pozarządowych, osób

fizycznych w

podnoszenie

skuteczności działań

profilaktycznych

MKRPA, organizacje

pozarządowe, samorząd

Braniewa

Na bieżąco

Liczba instytucji

inwestujących w

podnoszenie

kwalifikacji w zakresie

skutecznej profilaktyki

Wspieranie działań

edukacyjnych

przeznaczonych dla

poszczególnych grup

społecznych

MKRPA, samorząd Braniewa,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba realizowanych

programów, kampanii i

akcji profilaktycznych

Wzmacnianie

czynników chroniących

i eliminowanie

czynników ryzyka we

wszystkich

środowiskach

MKRPA, samorząd Braniewa,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba zorganizowanych

programów

profilaktycznych,

wychowawczych

Zwiększenie pomocy dla osób nadużywających i uzależnionych oraz ich rodzin

Dostępność pomocy

terapeutycznej

osobom uzależnionym

i ich rodzinom

MKRPA, samorząd Braniewa,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba osób

nadużywających,

uzależnionych i ich

rodzin korzystających z

pomocy

Liczba specjalistów

profesjonalnie

przygotowanych do

pracy z osobami

uzależnionymi i

nadużywającymi

Realizacja działań z

zakresu pomocy

psychologicznej,

społecznej i prawnej

udzielanej przez

instytucje oraz

organizacje

pozarządowe

MKRPA, samorząd Braniewa,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba osób

korzystających z

profesjonalnych form

wsparcia

Rozwój zintegrowanego systemu zapobiegania uzależnieniom wśród dzieci i młodzieży

Zwiększenie

dostępności pomocy

psychologicznej dla

dzieci i młodzieży

MKRPA, samorząd Braniewa,

NFZ

Na bieżąco

Liczba osób

korzystających z

profesjonalnej pomocy

Zwiększenie czynników

chroniących przy

eliminowaniu

czynników ryzyka

MKRPA, samorząd Braniewa,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba zrealizowanych

programów

Kształcenie

młodzieżowych

liderów promocji

zdrowego stylu życia

bez używek

Organizacje pozarządowe,

oświata, MKRPA

Na bieżąco

Liczba przeszkolonych

liderów, liczba akcji

profilaktycznych z ich

udziałem

Ograniczanie dostępności substancji psychoaktywnych

Działania służb oraz

innych podmiotów i

osób mających na celu

zmniejszenie dostępu

osób nieletnich do

alkoholu

MKRPA

Na bieżąco

Ilość

przeprowadzonych

kontroli

Zintegrowany system wsparcia rodziny i opieki nad dzieckiem

Cele operacyjne i

kierunki działań

Podmiot odpowiedzialny

Termin

realizacji

Wskaźnik

Zintegrowane i kompleksowe działania profilaktyczne oraz wspieranie rodziny w kryzysie

ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży

Zintensyfikowanie i

rozwój form pracy

socjalnej za

szczególnym

uwzględnieniem dzieci

ze środowisk

niewydolnych

wychowawczo

MOPS, świetlice

terapeutyczne, ośrodki

wsparcia

Na bieżąco

Liczba rodzin objętych

pomocą społeczną oraz

pracą socjalną

Prowadzenie grup

wsparcia i grup

samopomocowych

MOPS, poradnie

specjalistyczne, organizacje

pozarządowe, świetlice

Na bieżąco

Liczba funkcjonujących

grup wsparcia

Skoncentrowanie

działań na zasobach,

potencjale rodziny i

osoby poprzez

dostosowanie form i

metod pracy do

potrzeb, możliwości,

oczekiwań odbiorcy

MOPS, instytucje wspierające

rodzinę, samorząd Braniewa,

świetlice socjoterapeutyczne

Na bieżąco

Liczba rodzin objętych

pomocą w oparciu o

zasadę pracy na

zasobach i

dostosowania do

indywidualnych

potrzeb i ograniczeń

Rozwój

specjalistycznego

poradnictwa, w tym

rodzinnego dla rodzin

naturalnych,

zastępczych, a także

terapii rodzinnej

MOPS, poradnie

specjalistyczne, samorząd

Braniewa, świetlice

socjoterapeutyczne

Na bieżąco

Liczba udzielonych

porad, osób

korzystających ze

wsparcia

Szkolenie i

podnoszenie

kwalifikacji kadry

specjalistów do pracy z

rodziną

Samorząd Braniewa,

organizacje pozarządowe,

instytucje pracujące z rodziną

Na bieżąco

Liczba pracowników

skierowanych na

szkolenia

Uzupełnianie

infrastruktury socjalnej

miasta, m.in.

Samorząd Braniewa,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba nowopowstałych

mieszkań chronionych,

tworzenie mieszkań

chronionych oraz

hosteli

Tworzenie warunków

do realizacji

programów

socjoterapeutycznych

Świetlice socjoterapeutyczne,

organizacje pozarządowe,

oświata

Na bieżąco

Liczba realizowanych

programów

socjoterapeutycznych

dla poszczególnych

grup osób, problemów

Tworzenie

interdyscyplinarnych

zespołów specjalistów

do spraw interwencji

w sytuacjach

zagrażających dzieciom

i młodzieży

MOPS, organizacje

pozarządowe, oświata,

poradnie psychologiczno -

pedagogiczne

Na bieżąco

Rodzaje

reprezentowanych

przez członków

zespołów podmiotów

(instytucji, placówek,

organizacji)

Liczba nowo

powstałych w okresie

sprawozdawczym

zespołów

interdyscyplinarnych

Organizowanie

ośrodków wsparcia,

opiekuńczych

placówek wsparcia

dziennego: kół

zainteresowań, ognisk

wychowawczych,

świetlic, klubów

środowiskowych oraz

specjalistycznych

placówek wsparcia

dziennego

MOPS, organizacje

pozarządowe, samorząd

Braniewa

Na bieżąco

Liczba funkcjonujących

w mieście ośrodków

wsparcia, opiekuńczych

placówek wsparcia

dziennego, ognisk

wychowawczych,

świetlic, klubów

środowiskowych oraz

specjalistycznych

placówek wsparcia

dziennego

Tworzenie i wdrażanie

programów w zakresie

wyrównywania szans

edukacyjnych dzieci i

młodzieży.

Świetlice Socjoterapeutyczne,

Poradnie Psychologiczno-

Pedagogiczne,

Instytucje i ośrodki

wspierające rodzinę i dziecko,

oświata

Na bieżąco

Liczba realizowanych

programów w zakresie

wyrównywania szans

edukacyjnych dzieci i

młodzieży.

uczestniczących w

zrealizowanych

programach

Ograniczanie

instytucjonalnych form

opieki całkowitej na

rzecz stwarzania

warunków do powrotu

dziecka do rodziny

MOPS we współpracy z

instytucjami miejskimi

Na bieżąco

Liczba dzieci, które

powróciły z

instytucjonalnych form

opieki do rodziny

naturalnej lub zostały

naturalnej lub

umieszczenia w

rodzinie zastępczej

umieszczone w rodzinie

zastępczej

Inicjowanie i rozwój

różnych form integracji

rodzin ze

społecznością

lokalną –

organizowanie imprez

integracyjnych,

kulturalnych, festynów

MOPS, instytucje miejskie,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba zorganizowanych

imprez kulturalnych,

integracyjnych

Upowszechnianie

informacji o

podmiotach

świadczących pomoc

dziecku i rodzinie

MOPS, instytucje miejskie

Na bieżąco

Liczba

rozpropagowanych

informatorów o

podmiotach

świadczących pomoc

dziecku i rodzinie

Wsparcie rodziny dotkniętej przemocą domową

Działania służb oraz

innych podmiotów

mające na celu

ograniczenie zjawiska

przemocy domowej

PCPR, jednostki miejskie,

organizacje pozarządowe

Na bieżąco

Liczba zrealizowanych

programów

edukacyjnych,

profilaktycznych,

korekcyjnych

Specjalistyczne

szkolenia kadry

pracującej z rodziną

dotkniętą problemem

przemocy

Organizacje pozarządowe,

jednostki samorządowe

Na bieżąco

Liczba

przeprowadzonych

szkoleń, liczba

przeszkolonej kadry

Monitoring i ewaluacja Strategii

Monitorowanie i ewaluacja zapisów zawartych w dokumencie strategicznym polegać

będzie na systematycznym pozyskiwaniu informacji o stanie realizacji poszczególnych kierunków

działań, wskazanych jako bezpośrednie czynniki wypełniające cele operacyjne a w rezultacie

wyznaczone cele strategiczne. Dane o stanie realizowanych działań podlegać będą analizie i

ocenie ilościowej oraz jakościowej. Uzyskane wyniki będą podstawą do dokonywania aktualizacji

wytyczonych kierunków polityki społecznej miasta stosownie do zachodzących przemian

społecznych oraz zmian w prawie.

Monitoring i ewaluacja Strategii posłuży samorządowi Braniewa w ocenie realnej sytuacji i

stanu rozwiązywania problemów społecznych w mieście, a także będzie pomocnym narzędziem

pomagającym w podejmowaniu właściwych decyzji dotyczących kształtu polityki i pomocy

społecznej Miasta w kolejnych latach.

Organizując monitoring strategii i badania ewaluacyjne należy wyznaczyć osoby

odpowiedzialne za ich przygotowanie i przeprowadzenie. W tym celu niezbędne będzie powołanie

przez Burmistrza Braniewa Zespołu ds. Monitoringu i Ewaluacji Strategii. Powołanie Zespołu

powinno nastąpić w ciągu trzech miesięcy od opublikowania Uchwały Rady Miejskiej o przyjęciu

Strategii.

Zadaniem Zespołu będzie przygotowanie planów monitoringu i ewaluacji, opracowanie

metod, narzędzi i dokumentów umożliwiających gromadzenie, analizę i ocenę danych. Istotne

znaczenie będzie miało ponadto śledzenie zmian prawa, przede wszystkim w obszarze szeroko

rozumianej polityki społecznej.

Efektem prac Zespołu będą raporty prezentujące wyniki ewaluacji wraz z

rekomendacjami. Raporty będą przedstawiane do zaopiniowania Zespołowi ds. Opracowania

Strategii, a następnie władzom i społeczności lokalnej.

Za monitoring odpowiedzialne będą podmioty wskazane jako realizatorzy poszczególnych

działań, natomiast podmiotami koordynującymi działania monitorujące i w rezultacie

przedstawiającymi informację o stanie realizacji Strategii i skuteczności wskazanych celów Miejski

Ośrodek Pomocy Społecznej w Braniewie. Wyznaczony zespół monitorujący opracowywać będzie

sprawozdanie z realizacji działań strategicznych oraz przedstawiać będzie nowe rozwiązania lub

modyfikację dotychczasowych kierunków działań odpowiednio do zmieniającej się sytuacji,

warunków oraz potrzeb co dwa lata. Raport prezentowany będzie jako informacja publiczna w

terminie do dnia 30 czerwca.

Załącznik Nr 1

Ankieta

badająca opinię mieszkańców na temat problemów społecznych Miasta Braniewa

Szanowni Państwo,

Miasto Braniewo rozpoczęła prace nad tworzeniem Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych.

Strategia to dokument, który stanowi plan długofalowych działań prowadzących do polepszenia warunków

społecznych w Gminie. Aby trafnie określić cele i zadania do realizacji potrzebna jest współpraca całej

społeczności. W związku z tym zwracamy się do Państwa z prośbą o wypełnienie poniższej ankiety. Ankieta

jest anonimowa.

Proszę zaznaczyć wybrane przez siebie odpowiedzi po przez wstawienie symbolu X w

odpowiednią kratkę lub wpisanie odpowiedzi w miejscach wyznaczonych.

1. Jakie problemy społeczne rodzin uważa Pan/Pani za najważniejsze na terenie naszej gminy?

-wychowawcza

Brak poradnictwa psychologiczno-prawnego

2. Gdzie według Pana/Pani mieszkańcy mogą zgłaszać się ze swoimi problemami?

...............................................................................................

3. Czy według Pana/Pani w mieście występuje problem bezdomności?

4. Czy jest Pan/Pani zarejestrowany/a w Urzędzie Pracy jako bezrobotny/bezrobotna?

5. Czy zaproponowano Panu/Pani przez Urząd Pracy jakąś z wymienionych form

przeciwdziałaniu bezrobociu?

ncyjne

-u

6. Jakie problemy społeczne dzieci i młodzieży uważa Pan/Pani za najważniejsze na terenie

naszej

gminy?

Brak pozytywnych wzorców i autorytetów

7. Czy oferta pomocy osobom niepełnosprawnym (m.in. dostęp do placówek

rehabilitacyjnych) jest

wystarczająca?

8. Jakie problemy społeczne w obszarze opieki zdrowotnej uważa Pan/Pani za najważniejsze

na terenie naszego miasta?

....................................................................

9. Jakie problemy społeczne osób starszych uważa Pan/Pani za najważniejsze na terenie

naszego miasta?

..........................................................................

10. Kto przede wszystkim Pana/Pani zdaniem powinien sprawować opiekę nad osobą

długotrwale chorą lub niepełnosprawną?

11. Jakie problemy społeczne w obszarze edukacji uważa Pan/Pani za najważniejsze na

terenie naszego miasta?

-pedagogiczne

............................................................................................

12. Jakie problemy społeczne w obszarze sportu i kultury uważa Pan/Pani za najważniejsze na

terenie naszego miasta?

Brak organizacji pozarządowych inspirujących działalność kulturalną i sportową

13. Czy czuje się Pani/Pan bezpiecznie w Braniewie (proszę zakreślić właściwą odpowiedź):

Jeśli nie, to co jest przyczyną braku poczucia bezpieczeństwa :

ń jakie ? ……………………………………………………….............

14. Kto powinien zdaniem Pani/Pana oprócz władz lokalnych brać udział w rozwiązywaniu

problemów społecznych w gminie:

kie? ........................................................................................

15. Proszę wymienić jeden problem, spośród wszystkich problemów społecznych, który

według Pani/Pana jest tym, najpilniejszym do rozwiązania.

.....................................................................................................................................................

16. Co Pani/Pana zdaniem można poprawić w gminie, mając na uwadze przede wszystkim

takie obszary funkcjonowania jak:

-działania w zakresie wsparcia ubogich:

.....................................................................................................................................................

- działania w zakresie wsparcia bezdomnych:

.....................................................................................................................................................

- działania w zakresie poprawy sytuacji niepełnosprawnych:

.....................................................................................................................................................

- działania w zakresie poprawy dostępu do służby zdrowia :

.....................................................................................................................................................

- działania na rzecz osób starszych :

.....................................................................................................................................................

- działania w zakresie bezpieczeństwa:

.....................................................................................................................................................

- działania w zakresie sportu i wypoczynku:

.....................................................................................................................................................

- działania w zakresie edukacji:

.....................................................................................................................................................

- inne możliwości :

.....................................................................................................................................................

Bardzo proszę zaznaczyć prawidłowe odpowiedzi, poprzez wstawienie X w odpowiednią

kratkę.

- Płeć

- Wiek

– 25

– 35

– 45

– 55

– 65

- Wykształcenie

- Aktywność zawodowa

Dziękujemy za wypełnienie ankiety